Urazów zębów doznają zarówno dzieci, jak i dorośli. Do Zakładu Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku zgłosił się pacjent z urazem zęba siecznego przyśrodkowego VIII klasy wg Ellisa. Po rozważeniu możliwości leczenia wybrano metodę odbudowy korony zęba materiałem kompozytowym wzmocnionym włóknem szklanym. Wcześniej kanał korzeniowy opracowano metodą step back i wypełniono metodą kondensacji bocznej zimnej gutaperki.

Injuries to the teeth occur in both children and in adults. A patient presented at The Department of Conservative Dentistry of Białystok Medical University with a Class 8 (according to Ellis) fracture of a central incisor. After considering the treatment possibilities the method of build-up of the crown using composite reinforced with glass fibre was chosen. Previously the root canal was instrumented using the step back method and then filled using lateral condensation with cold gutta-percha.

W pracy opisano przypadek kolejnej pacjentki, która zgłosiła się do gabinetu na konsultację z powodu problemów estetycznych. W trakcie pierwszej wizyty okazało się, że leczenie będzie musiało się skoncentrować na odtworzeniu utraconej wysokości zwarcia centralnego z użyciem wkładów/nakładów ceramicznych, wkładów koronowo-korzeniowych, koron porcelanowych oraz na wymianie nieproporcjonalnych licówek porcelanowych. Zastosowanie takiego zaawansowanego planu leczenia przyniosło zamierzony efekt terapeutyczny i estetyczny.

The study describes a case of a successive female patient who presented at my surgery for consultation regarding aesthetic problems. During the course of the first visit it turned out that treatment would have to be concentrated on the reconstruction of the lost height in centric occlusion, by the use of ceramic inlays/onlays, crown posts, porcelain crowns and the replacement of unproportional porcelain facings. The use of such an advanced treatment plan brought the desired therapeutic and aesthetic results.

Popularne powiedzenie mówi: „Nie ma drugiej szansy na wywarcie pierwszego wrażenia”. W dzisiejszych czasach dobra prezencja jest kluczem do sukcesu w życiu społecznym. Media określają styl naszego życia: fryzurę, strój, sposób bycia itd. Kiedy to nie wystarcza, szukamy pomocy u chirurgów plastycznych, by poprawić lub zmienić to, czym obdarzyła nas natura.

“You will never get a second chance to give someone a first impression of yourself!” In today’s society, presentation is critical. The media dictates our lifestyles: workout, hairstyles and fashion. When these alone are not enough, we look to plastic surgery to enhance and modify what nature has given us. In the last few years, the field of esthetic dentistry has grown providing patients with a wide range of procedures. Dentistry has evolved to the point where patients do not merely accept function anymore as was the the 70s and 80s. Esthetics is now the motivation for many treatments.

W pracy przedstawiono przypadek rekonstrukcji pourazowej zębów przednich w szczęce i żuchwie z zastosowaniem materiału złożonego Filtek Ultimate.

The study presents a case of post-trauma reconstruction of anterior teeth in maxilla and mandible, using the composite material Filtek Ultimate.

Autorzy porównali wykorzystanie obrazowania metodą cyfrowej tomografii wolumetrycznej (CBTC, DVT) i spiralnej tomografii komputerowej (TK) w planowaniu biopsji guzów osteosklerotycznych w odcinkach bocznych żuchwy. Badania metodą CBCT zostały wykonane aparatem Kodak 9000 z wykorzystaniem oprogramowania Kodak Dental Imaging System. Stosowano najwyższą rozdzielczość badania – voxel na poziomie 76-200 mikrometrów. Badania techniką spiralnej TK zostały wykonane ośmiorzędowym aparatem Light Speed Ultra firmy General Electric, z zastosowaniem grubości warstwy 1-2 mm. Rekonstrukcji obrazu dokonano, korzystając z programu Dental.

Stwierdzono, iż CBTC jest metodą dokładniejszą. Dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu dołączonemu do zapisu uzyskanych danych radiologicznych, pozwala ona klinicyście na samodzielne rekonstrukcje obrazu zmiany patologicznej w dowolnie wybranych płaszczyznach, jak również na dokonanie niezbędnych pomiarów liniowych techniką cyfrową. Jednocześnie, uzyskując takie możliwości, podczas badania metodą CBTC naraża się pacjenta na zdecydowanie niższą dawkę promieniowania rentgenowskiego w porównaniu z obrazowaniem TK.
 

The authors compared the use of imaging using digital volumetric tomography (CBTC, DVT) and spiral computer tomography (CT) in the planning of biopsy of osteosclerotic tumours in the lateral segments of the mandible. Examinations using the CBCT method were carried out with the Kodak 9000 apparatus using Kodak Dental Imaging System programming. The examinations were carried out at the highest resolution – voxel level 76-200 micrometers. Examinations using the CT spiral technique were carried out with the eight-row Light Speed Ultra (General Electric) apparatus, using layer of 1-2 mm thickness. Image reconstruction was carried out using the Dental program. It was found that CBTC is a more precise method. Thanks to the appropriate programming connected to the registered data obtained from the radiological findings it allows the clinician to independently reconstruct the image of the pathological changes in freely selected planes. It also allows for the necessary linear measurements using a digital technique. At the same time, using such a possibility during examination by the CBTC method the patient is exposed to a decidedly lower dose of x-ray irradiation in comparison to CT imaging.

Tomografia wolumetryczna jako badanie radiologiczne wymaga pełnego opisu wszystkich struktur widocznych na przekrojach, a nie tylko wykorzystania informacji dotyczących zębów i wspierających je struktur. Ma to nie tylko znaczenie dla pacjenta (wdrożenie postępowania leczniczego w przypadkowo rozpoznanych współistniejących stanach patologicznych), ale może też nieść ze sobą konsekwencje prawne dla lekarza wykonującego badanie w przypadku nieopisania zmian. W pracy przedstawiono przykłady zmian patologicznych, możliwych do znalezienia w stomatologicznych badaniach wolumetrycznych.

Volumetric tomography, as a radiological examination, requires full description of all structures visible on cross-section and not only the use of information concerning teeth and their supporting structures. This is significant not only for the patient (the carrying out of treatment in the case of diagnosed coexisting pathologies), but may also carry with it medico-legal consequences for the examining doctor in cases of not making notes of the changes. The study describes cases of pathological changes that are possible to find in dental volumetric examinations.

Wniknięcie ciał obcych w głąb tkanek w wyniku urazów części twarzowej czaszki zdarza się relatywnie często. Wypadki te są zwykle spowodowane brakiem należytej uwagi, lekkomyślnością, niedostatecznym przygotowaniem zawodowym i nieprzestrzeganiem elementarnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Ciała obce wnikające do oczodołu ze względu na niebezpieczeństwo utraty wzroku stanowią poważny problem diagnostyczny i leczniczy zarówno dla lekarza okulisty, jak i chirurga szczękowo-twarzowego oraz neurochirurgów. Ciała obce pochodzenia roślinnego (np. drewno) są często opisywane jako sprawiające duże problemy diagnostyczne. Są one niewidoczne na rentgenogramach przeglądowych, w badaniu TK mogą imitować powietrze, kość lub mięśnie. W pracy przedstawiono przypadek pacjenta z drewnianym ciałem obcym w oczodole z uwzględnieniem diagnostyki przedoperacyjnej i postępowania leczniczego.

The penetration of foreign bodies deep into tissues as a result of injury to the facial skeleton occurs relatively frequently. These accidents are usually caused by lack of the necessary attention, thoughtlessness, insufficient professional preparation and not observing the basic principles of health and safety at work. Foreign bodies that penetrate the orbit, due to the danger of loss of sight, constitute difficult diagnostic and treatment problems both for the ophthalmologist and for the maxillofacial surgeon and for the neurosurgeon. Foreign bodies of vegetable origin (e.g. wood) are often described as giving big diagnostic problems. They are invisible on screening radiographs; in CT examination, they may imitate air, bone or muscle. The study describes the case of a patient with wooden foreign body in the orbit, with preoperative diagnosis and treatment.

W pracy przedstawiono przypadek kliniczny 10-letniego chłopca z obustronną torbielą zawiązkową kłów w szczęce. Na podstawie dokumentacji radiologicznej opisano proces zmian zębowych zachodzących pod wpływem ekspansji torbieli.

The study describes a clinical case of a 10-year-old boy with bilateral dentigerous cysts of maxillary canines. A description is given of the process of dental changes as a result of the expansion of the cysts, based on radiographs.

Torbiele zębopochodne szczęki i żuchwy są często spotykanym problemem chirurgicznym w obrębie kości części twarzowej czaszki. Rozległe zmiany o charakterze torbieli wymagają ostrożnej techniki operacyjnej w celu uniknięcia lub zminimalizowania ryzyka powikłań ze strony sąsiadujących zębów, zawiązków zębów i innych struktur anatomicznych czaszki twarzowej. Współczesne metody diagnostyki obrazowej, takie jak tomografia komputerowai wolumetryczna są bardzo użytecznym narzędziem w diagnostyce przedzabiegowej. W pracy przedstawiono trzy przypadki rozległych torbieli zębopochodnych z uwzględnieniem diagnostyki przedoperacyjnej i postępowania leczniczego.
 

Dentigerous cysts of the maxilla and mandible are very common surgical problem in the region of the bones of the facial skeleton. Widespread changes of a cystic nature require a careful operating technique in order to avoid or minimise the risk of complications with adjacent teeth, tooth germs and other anatomical structures of the facial skeleton. Modern diagnostic imaging methods such as computer and volumetric tomography are a very useful tool in preoperative diagnostics. The study describes three cases of widespread dentigerous cysts with the help of preoperative diagnosis and treatment.

Celem pracy było zbadanie zależności występowania stadium klasyfikacji MCI od parametrów oceny radiologicznej stanu przyzębia brzeżnego.

Materiał stanowiło 877 cyfrowych zdjęć pantomograficznych pacjentów w wieku od 20 do 95 lat (śr. 48,69 lat), 467 kobiet i 410 mężczyzn. Na zdjęciach oceniano obecność poziomych i pionowych ubytków kości przyzębia oraz liczbę zębów dotkniętych zmianami typu endo-perio. Morfologię blaszki zbitej brzegu dolnego żuchwy dystalnie od otworów bródkowych opisywano za pomocą klasyfikacji MCI wg Klemettiego. Otrzymane dane poddano analizie statystycznej z użyciem testu Chi2 Pearsona i testu U Manna-Whitneya.

Stwierdzono, że destrukcja pozioma przyzębia brzeżnego we wszystkich stadiach zaawansowania w ocenie radiologicznej występowała częściej u pacjentów z cechami resorpcji blaszki zbitej brzegu dolnego żuchwy w porównaniu z osobami bez jej oznak. Zależność ta była bardzo silna dla niszczenia w stopniu I i II (p = 0,00) i silna dla destrukcji stopnia III (p = 0,001). Średnia liczba zębów wykazujących obecność pionowych ubytków kości przyzębia nie różniła się istotnie w badanych grupach w zależności od obecności resorpcji blaszki zbitej brzegu dolnego żuchwy, podobnie jak średnia liczba zębów wykazujących zmiany typu endo-perio.

Stwierdzono istnienie różnic między osobami bez cech resorpcji blaszki zbitej brzegu dolnego żuchwy i osobami z jakimikolwiek oznakami rozrzedzenia tej struktury dla parametrów radiologicznej oceny poziomych ubytków przyzębia brzeżnego.
 

The aim of the study was to examine the dependence between the incidence of the stadium of MCI classification and radiological evaluation parameters of the state of the marginal gingiva. The material consisted of 877 digital pantomographic films of patients between the ages of 20 do 95 years (mean 48.69 years), 467 females and 410 males. Evaluation was made of the films for the presence of horizontal and vertical bony defects of the periodontium and of the number of teeth affected by endo-perio type changes. The morphology of the mandibular inferior cortex distal to the mental foramen was described using MCI classification according to Klemetti. The data obtained was subjected to statistical analysis using the Chi2 (Pearson) test and the U (Mann-Whitney) test. It was found that horizontal destruction of the marginal periodontium in all advanced stages, according to the radiological evaluation, had a higher incidence in patients with characteristics of resorption of inferior mandibular cortex when compared to individuals without these signs. This dependence was found to be very high for destruction levels I and II (p = 0.00) and strong for level III destruction (p = 0.001). The mean number of teeth showing the presence of horizontal bony defects of the periodontium did not differ significantly in the groups examined in dependence of the presence of resorption of the cortical plate of inferior mandibular cortex. This was similar to the mean number of teeth showing endo-perio type changes. There were found to be differences between individuals without features of resorption of inferior mandibular cortex and those with any signs of the thinning-out of this structure for parameters of radiological evaluation of the horizontal defects of the marginal periodontium.

W pracy przedstawiono przegląd wyników badań skuteczności diagnostycznej różnych systemów obrazowania radiologicznego w diagnostyce próchnicy zębów, takich jak konwencjonalny film rentgenowski, systemy radiografii cyfrowej i tomografia wolumetryczna.

The study describes a review of results for the examination of the diagnostic effectiveness of various radiological imaging systems in the diagnosis of dental caries, such as conventional x-ray film, digital radiographic systems and volumetric tomography.

Celem pracy była ocena zmian profilu struktur kostnych czaszki w wyniku postępowania ortodontycznego u pacjentów dorosłych, leczonych z ekstrakcjami czterech zębów przedtrzonowych. Metoda badań polegała na analizie telerentgenogramów bocznych czaszki przed rozpoczęciem terapii ortodontycznej i po jej zakończeniu. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono istotne statystycznie zmiany w obrębie profilu struktur kostnych czaszki pacjentów dorosłych z zakończonym procesem wzrostu. Zmiany profilu struktur kostnych czaszki manifestowały się tylko na poziomie zębowo-wyrostkowym, natomiast na poziomie szkieletowym nie stwierdzono znamiennie istotnych różnic.

The aim of the study was to evaluate in profile of the bony structures of the skull in adults treated orthodontically with extraction of four premolars. The studies consisted of analysis of lateral telerentgenograms of the skull before starting orthodontic treatment and after its completion. The results showed that there were statistically significant changes in profile of the cranial bony structures in adults after completion of the period of growth. These changes in profile were manifested only at the dentoalveolar level. No statistically significant differences at the skeletal level were found.

Dynamicznie rozwijająca się implantologia wymaga od lekarzy gruntownej znajomości anatomii i umiejętności interpretacji obrazów radiologicznych, w tym obrazów z badania TK. Celem pracy była ocena obecności w badaniu TK delikatnej struktury anatomicznej odcinka przedniego żuchwy w postaci tzw. żuchwowego kanału siecznego, który może stanowić potencjalny czynnik ryzyka zabiegowego.

Dynamically developing implantology demands a profound knowledge by doctors of anatomy and the ability to interpret radiographs, including CT. The aim of the study was evaluate the presence in CT examination, of the delicate anatomic structure of the anterior segment of the mandible in the form of the so-called mandibular incisive canal, which may be a potential risk factor in treatment procedures.

W pracy przedstawiono wyniki analizy cefalometrycznej 5 chorych z zespołem achondroplazji. Analiza statystyczna dla małych grup obejmowała obliczenie średniej oraz korelacji między parametrami cefalometrycznymi. Wyniki wskazują na zamykanie kąta podstawy czaszki oraz zaburzenia środkowego piętra twarzy u pacjentów z achondroplazją.

The study describes the results of cephalometric analysis in five patients with achondroplasia syndrome. Statistical analysis for small groups included calculation of the mean value and correlation between cephalometric parameters. The results indicate closure of skull base angle and midface discrepiances in patients with achondroplasia.

Zastosowanie tomografii wolumetrycznej w periodontologii nie jest jeszcze szeroko zbadane, ale w przypadku destrukcji tkanki kostnej w chorobie przyzębia tomografia wolumetryczna pozwala na trójwymiarową ocenę ubytków kostnych. Celem pracy było przedstawienie możliwości diagnostycznych tomografii wolumetrycznej u pacjentów z chorobą przyzębia. Materiał stanowiły kolejne badania CBCT wykonane w latach 2009-2010 aparatem Galileos (Sirona, Niemcy) i opracowane z użyciem oprogramowania Galaxis. Zbadano możliwości diagnostyczne tomografii wolumetrycznej w odniesieniu do choroby przyzębia w różnych stopniach zaawansowania. Stwierdzono, że przy obecnym stopniu rozwoju technologii badanie CBCT i cyfrowe zdjęcia wewnątrzustne są komplementarnymi metodami obrazowania choroby przyzębia.

The use of volumetric tomography in periodontology has not yet been widely explored, but in the case of destruction of bony tissue in periodontal disease, volumetric tomography allows for three-dimensional evaluation of bony defects. The aim of the study was to present the diagnostic possibilities of volumetric tomography in patients with periodontal disease. The material consisted of successive CBCT examinations carried out in the years 2009-2010 with the Galileos (Sirona, Germany) apparatus and the Galaxis computer program. The diagnostic possibilities of volumetric tomography in relation to periodontal disease at various levels of advancement were examined. It was found that with the present level of technological development, CBCT examinations and intraoral digital pictures are complementary methods for imaging periodontal disease.

Celem pracy była ocena kształtu głowy żuchwy w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej u 18 chorych z przemieszczeniami krążków stawowych oraz objawami bólowymi w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego. Analiza położenia krążków ssż w obrazie MR wykazała przemieszczenia złożone: doprzednio-boczne I doprzednio-przyśrodkowe oraz zmiany w krążkach stawowych, głównie w postaci ich powiększenia. Na powierzchniach stawowych głów żuchwy nie stwierdzono obecności zmian zwyrodnieniowych w obrazie TK, natomiast w 77,8% ssż w płaszczyźnie strzałkowej oraz w 75% ssż w płaszczyźnie czołowej zanotowano spłaszczenia powierzchni głowy żuchwy. Najczęściej obserwowanym typem głowy żuchwy był typ wypukły wg Yale’a.

The aim of the study was to evaluate the shape of the mandibular condyle in the sagittal and coronal planes in 18 patients with displacement of articular discs and painful symptoms in the temporomandibular region. Analysis of the position of TMJ discs in the MR picture showed complex displacement: antero-lateral and antero-medial, together with changes in the articular discs, mainly in the form of enlargement. There were not found to be any any signs of degenerative changes on the articular surfaces of the condyles in the TK image. However, in 77.8% of TMJ in the sagittal plane and in 75% of TMJ in the coronal plane, there was found to be flattening of the surfaces of the mandibular condyle. The most commonly observed type of mandibular condyle was the convex according to Yale.

Wykształcenie prawidłowych postaw i zachowań prozdrowotnych społeczeństwa stanowi istotny element ogólnego programu zapobiegania schorzeniom ogólnoustrojowym, w tym chorobom jamy ustnej.
Celem pracy było zbadanie i porównanie wybranych czynników wpływających na stan jamy ustnej, determinowanych przez postawy zdrowotne studentów stomatologii i innych kierunków. Przeprowadzone badanie ankietowe wykazało wysoką subiektywną ocenę stanu zdrowia jamy ustnej zbadanych studentów piątego roku stomatologii wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego.
 

The formation of correct approach and behaviour regarding health prophylaxis in the community is an essential element of a general programme for the prevention of generalized disease, including the oral cavity. The aim of the study was to examine and compare selected factors influencing the state of the oral cavity, as determined by the health prevention attitude among students of dentistry and other disciplines. Questionnaires showed a highly subjective evaluation of oral health in Vth-year dental students at the Wroclaw Medical University.

Celem pracy była ocena poziomu próchnicy i potrzeb leczniczych wg kryteriów WHO. Zbadano 200 dzieci 7-letnich z województwa dolnośląskiego. U badanych stwierdzono wysoką frekwencję (90,5%) i intensywność próchnicy (puw/z = 5,4; PUW/Z = 0,8) oraz znaczne potrzeby lecznicze. Wyższy poziom próchnicy zaobserwowano w rejonie wiejskim w porównaniu z rejonami miejskimi oraz u dziewcząt niż u chłopców. W celu poprawy stanu zdrowia jamy ustnej dzieci jest konieczne wdrożenie intensywnych programów profilaktyczno-leczniczych.

The aim of the study was to evaluate the level of caries and treatment needs according to WHO criteria. Examinations were carried out on 200 seven-year-olds from the Lower Silesia region. There was found to be a high incidence(90.5%) and severity (dmf/t = 5.4; DMF/T = 0.8) of caries with significant treatment needs. There was found to be a higher level of caries in rural areas when compared with towns and higher in girls than in boys. In order to improve the oral health of children it is essential to introduce more intensive prevention programs.

W pracy przedstawiono obserwacje kliniczne dotyczące zastosowania liofilizatu Penicillium chrysogenum w skojarzonym leczeniu zapalenia dziąseł. Badanie przeprowadzono na dwóch grupach ogólnie zdrowych pacjentów cierpiących na zapalenie dziąseł. Wszyscy pacjenci mieli wykonane leczenie wstępne. Pacjenci z grupy badanej dodatkowo przez dwa tygodnie stosowali miejscowo liofilizat Penicillium chrysogenum w kroplach. Na początku badania stwierdzono złą higienę jamy ustnej w obu grupach oraz średnio nasilony stan zapalny dziąseł. Po dwóch tygodniach badania w grupie stosującej liofilizat Penicillium chrysogenum poziom higieny poprawił się statystycznie istotnie, a stan zapalny dziąseł się zmniejszył. W grupie kontrolnej poprawa higieny była równie istotna jak w grupie badanej. Zaobserwowano także istotną redukcję stanu zapalnego dziąseł, mniejszą jednak niż w grupie badanej. Po trzech miesiącach, pomimo pogorszenia higieny, stan zapalny w grupie badanej był mniej nasilony niż w grupie kontrolnej.

The study describes clinical observations regarding the use of Penicillium chrysogenum lyophilizate as adjuvant treatment for gingival inflammation. Examinations were carried out on two groups of generally healthy patients with gingival inflammation. All patients received initial treatment. Those in the group under study used in addition, a local application of Penicillium chrysogenum lyophilizate in the form of drops. At the beginning of the study there was found to be bad oral hygiene in both groups with a medium level of gingival inflammation. After two weeks, examination of the group using o Penicillium chrysogenum lyophilizate showed a statistically significant improvement of oral hygiene with reduction of gingival inflammation. In the control group the improvement of oral hygiene was as significant as in the group under study. There was also found to be a significant reduction of gingival inflammation, although this was less than in the group under examination. After three months, despite worsening of hygiene, the inflammatory condition in the examined group was less intense than in the control.

Autorzy pracy opisują stan elektrofizjologiczny komórki nerwu, określają próg pobudliwości (pp) miazgi oraz prezentują badania progu pobudliwości miazgi przed leczeniem i po leczeniu w przypadkach: próchnicy, stanów zapalnych miazgi i tkanek okołowierzchołkowych, jej obnażeń i zranień, amputacji miazgi, kieszonek, ropni, torbieli, a także rokowania na przyszłość.

The authors of the study describe the electrophysiological state of the nerve cell, determining the threshold for arousal of the pulp before and after treatment in the following cases: caries, inflammatory states of pulp and periapical tissues, its exposure and damage to, pulp amputation, pockets, abscesses, cysts, and prognosis.