Chlorheksydyna jest jednym z najskuteczniejszych antyseptyków stosowanych w profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia. Celem pracy była ocena wpływu stosowania żelu zawierającego 0,2% chlorheksydynę na parametry kliniczne stanu tkanek przyzębia (wskaźnik płytki – PI, wskaźnik krwawienia – BOP oraz głębokość kieszonek – PD) u pacjentów z przewlekłym zapaleniem przyzębia. Żel Elugel® zastosowano po skalingu według 3 różnych protokołów postępowania: do kieszonek przyzębnych oraz do wcierania w dziąsła przez 2 tygodnie (grupa 1), tylko do kieszonek przyzębnych (grupa 2) oraz tylko do wcierania w dziąsła przez 2 tygodnie (grupa 3). W badanej grupie pacjentów zaobserwowano istotne statystycznie zmiany w czasie dotyczące wszystkich parametrów (PI, PD, BOP). Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami.

Chlorhexidine is one of the most effective antiseptics used in the prevention and treatment of periodontal disease. The aim of the study was to evaluate the influence of gel containing 0.2% chlorhexidine on the clinical parameters for the condition of the periodontal tissues (plaque index – PI, bleeding on probing – BOP and pocket depth – PD) in patients with chronic periodontal inflammation. Elugel® gel was used after scaling according to three different protocols: applied to periodontal pockets and rubbed into the gingiva for two weeks (group 1), applied to the periodontal pockets only (group 2) and only rubbed into the gingiva for two weeks (group 3). Statistically significant changes in time regarding all of the parameters (PI, PD, BOP) were observed within an examined group of patients. No significant differences between the groups were found.

Nadziąślaki (ziarniniaki) są najczęściej spotykanymi guzami dziąseł. Wśród czynników determinujących ich rozwój, szybkość wzrostu i skłonność do nawrotów rozważa się: nawyki higieniczne i żywieniowe, uraz, zapalenie, obecność innej choroby – miejscowej lub ogólnej, stan hormonalny, leki, wydolność układu odpornościowego, używki. Celem pracy było przedstawienie przypadku ziarniniaka naczyniowego dużych rozmiarów w jamie ustnej 36-letniej pacjentki.

Epuli (pyogenic granulomas) are the most commonly found gingival tumours. Among the factors that determine the development, quick spread and inclination to recurrence, consideration is given to: hygiene and nutritional habits, trauma, inflammation, the present of other disease – local or general, hormonal state, medication, efficiency of immune system, stimulants. The aim of the study was to describe the case of large dimensions in the oral cavity of a 36-year old female patient.

Praca jest opisem przypadku leczenia protetycznego pacjenta z pourazowym złamaniem zęba 21. Poprzedzono go krótkimi opisami możliwych do zastosowania, w pewnym stopniu, alternatywnych metod leczenia.

The study is a description of a case of prosthetic treatment of a patient after traumatic fracture of 21. The article starts with brief descriptions of possible alternative procedures that could be used for treatment.

W kolejnym reportażu klinicznym przedstawiono przypadek leczenia wielodyscyplinarnego, w którym połączono możliwości, jakie niesie ze sobą implantologia, endodoncja i stomatologia estetyczna. Zastosowanie takiego zaawansowanego planu leczenia, a przede wszystkim rzeczowe i obrazowe przekazanie informacji o nim pacjentce pozwoliło osiągnąć końcowy sukces terapeutyczny i estetyczny po siedemnastu miesiącach leczenia.

A further clinical report presents a case of multidisciplinary treatment in which the possibilities offered by implantology, endodontics and aesthetic dentistry can be joined together. The use of such an advanced treatment plan and, above all, a factual and illustrated description for the patient, allowed for a final therapeutic and aesthetic success after seventeen months of treatment.

Celem pracy było przedstawienie przypadku 52-letniego pacjenta poddanego radioterapii z powodu carcinoma planoepitheliale trójkąta zatrzonowcowego, u którego w trakcie napromieniań rozwinęło się zapalenie błony śluzowej jamy ustnej. Zaprezentowano leczenie objawowe dolegliwości oraz zobrazowano proces gojenia.

The aim of the study was to describe the case of a 52-yearold patient undergoing radiotherapy for carcinoma planoepitheliale of the retromolar pad, in which there developed inflammation of the oral mucosa during irradiation. Treatment of symptoms was described together with the presentation of a picture of the healing process.

Wybielanie stanowi nieinwazyjną i prostą metodę poprawiającą estetykę uzębienia. W artykule przedstawiono doświadczenia własne dotyczące zastosowaniu metody nakładkowej z użyciem żelu Opalescence.

Tooth whitening is a non-invasive and simple technique for improving dental aesthetics. The article describes the author’s own experiences regarding mouthgard bleaching using Opalescence gel.

W pracy przedstawiono przypadki kliniczne zastosowania materiału złożonego starszej generacji w połączeniu z najnowszymi rozwiązaniami w dziedzinie adhezji. Odnosząc się do rzadko istniejącej możliwości długoterminowej oceny klinicznej, zwrócono uwagę na udokumentowany w piśmiennictwie zwiększający się zakres wskazań do praktycznego stosowania materiałów złożonych.

The study describes clinical cases of the use of an older generation composite material in combination with the latest solutions in the area of adhesion. In referring to the rarely occurring possibility for long-term clinical assessment, attention is paid to the increasing number of indications for the practical use of composite materials that are documented in the literature.

Celem pracy było określenie możliwości diagnostycznych tomografii wolumetrycznej w przypadkach nadmiernego wypełnienia kanałów korzeniowych. Badania wolumetryczne wykonywano aparatem Galileos firmy Sirona, otrzymując cienkie przekroje w różnych płaszczyznach w oprogramowaniu Galaxis.

Stwierdzono, że badanie wolumetryczne pozwoliło na precyzyjną, trójwymiarową lokalizację materiału wypełnieniowego, przemieszczonego poza otwór fizjologiczny leczonego kanałowo zęba. Najkorzystniejsze dla pełnego określenia położenia materiału były przekroje transsektalne i osiowe.

The aim of the study was to determine the diagnostic possibilities of volumetric tomography in cases of over-filling of root canals. Volumetric studies were carried out using the Galileos (Sirona) apparatus, obtaining thin cross-sections in various planes that are available in the Galaxis computer program. It was found that volumetric analysis allowed for precise three-dimensional localization of filling material located beyond the physiological foramen of the root filled tooth. Transsectal and axial scans were the most useful for the full description of the located material.

Urazy zębów są częstym problemem zdrowotnym dzieci w okresie rozwoju. Stanowią one 14,2% przypadków zgłaszających się do poradni stomatologii dziecięcej. Chłopcy częściej niż dziewczynki ulegają urazom. Do głównych przyczyn urazów należą upadki w domu. Najczęściej były uszkodzone siekacze przyśrodkowe szczęki. Najbardziej powszechne były złamania niepowikłane koron II klasy wg klasyfikacji Ellisa. Częste zgłaszanie się pacjentów w odległym czasie od doznania urazu sprawia, że wymagają oni bardziej złożonego leczenia, niż gdyby zgłosili się bezpośrednio po nim. Ponowne przymocowanie utraconego fragmentu zęba redukuje koszty, zmniejsza czas wizyty w gabinecie oraz eliminuje problemy związane z odbudową zęba odpowiednim materiałem. Wydaje się konieczne wprowadzenie prewencyjnego programu edukacyjnego, by informować o istocie urazów zębowych i korzyści z natychmiastowej pomocy stomatologicznej. Pomogłoby to zminimalizować następstwa urazów mechanicznych zębów.

Trauma to teeth is a frequent health problem for children during the developmental period. They form 14.2% of cases presenting at the paedodontic clinic. Boys more than girls are likely to suffer dental trauma. Among the chief causes of trauma are falls at home. The most common are damaged central maxillary incisors. Generally, they are uncomplicated class II (Ellis) fractures of the crown. The frequent presentation of patients long after the traumatic episode means that they require more complex treatment than they would if they had come immediately after the incident. Reattachment of the fractured tooth fragment reduces costs, reduces the length of visit at the dental surgery and eliminates problems connected with the restoration of the tooth with the appropriate material. It appears that it is essential to introduce a preventive educational programme to inform about the nature of dental trauma and the advantages if immediate dental care. It would mineralise the consequences of mechanical trauma to the teeth.

Chorzy na twardzinę układową wymagają opieki wielospecjalistycznej. Objawy chorobowe, obejmujące twarz i jamę ustną, pogarszają jakość życia chorych pod względem psychofizycznym, utrudniają też leczenie stomatologiczne. Ze względu na postępujący charakter choroby szczególną uwagę należy zwrócić na profilaktykę, wczesną diagnozę i leczenie zmian w jamie ustnej. Niektóre problemy stomatologiczne pacjentów chorych na twardzinę układową wymagają prostych rozwiązań i czynności, które pozwalają znacznie poprawić komfort ich życia.

Patients with systemic sclerosis require multispecialist care. Symptoms involving the face and oral cavity make the quality of life worse from the psychophysical point of view; they also make dental treatment difficult. Due to the progressive nature of the disease, particular attention should be paid to prevention, early diagnosis and treatment of changes in the oral cavity. Some of the dental problems of patients with systemic sclerosis demand simple solutions and procedures that allow for significant improvement of life for these patients.

Autorzy pracy przedstawili 236 własnych przypadków resekcji wierzchołków korzeni zębów przeprowadzonych w warunkach ambulatoryjnych. Wszystkie kanały korzeniowe opracowywano i wypełniano wstecznie z zastosowaniem materiału MTA. Pacjentów poddano 2-letniej obserwacji klinicznej i radiologicznej. Odnotowano zadowalające wyniki gojenia się kości i tkanek miękkich. Powikłania w okresie do 6 miesięcy od zabiegu wystąpiły u 9 chorych. Przeprowadzono 4 ponowne zabiegi operacyjne.

The authors described 236 of their own out-patient cases of carried out apicoectomies. All of the root canals were prepared and filled with retrograde fillings using MTA material. The patients underwent 2-year clinical and radiological follow-up. Satisfactory results of healing of bone and soft tissue were noted. In nine of the patients, there were complications during the first six months after the procedure. Repeat operative procedures were performed in four cases.

W pracy, na podstawie doświadczeń własnych oraz doniesień innych autorów, przedstawiono zalety i wady radiografii cyfrowej i tomografii wolumetrycznej w diagnostyce endodontycznej. Podkreślono przewagę badań diagnostycznych z zastosowaniem tomografii wolumetrycznej nad diagnostyką konwencjonalną w leczeniu endodontycznym.

The study, based on the author’s own experience and on the reports of others, describes the advantages and disadvantages of digital radiography and volumetric tomography in endodontic diagnosis. Emphasis was made of the superiority of diagnosis with the use volumetric tomography over conventional diagnostics in endodontics.

Choroba przeszczep przeciw gospodarzowi (graft versus host disease, GVHD) jest najczęstszym powikłaniem allotransplantacji macierzystych komórek krwiotwórczych (allogeneic haematopoetic stem cell transplantation, HSCT). W pracy opisano nowe kryteria rozpoznania choroby przeszczep przeciw gospodarzowi, obraz kliniczny zmian na błonie śluzowej jamy ustnej w przebiegu GVHD, obraz histologiczny, transformację nowotworową zmian, leczenie oraz przykładowe leki dostępne w Polsce.

Graft versus host disease (GVHD) is the most common complication of allogenic haematopoietic stem cell transplantation (HSCT). The study describes new criteria for diagnosing graft versus host disease, the clinical picture of changes in the oral mucosa during the course of GVHD, the histological picture, neoplastic transformation of changes, treatment and examples of drugs available in Poland.

Zredukowanie podłoża kostnego powstałe zarówno z przyczyn anatomicznych, jaki i patologicznych (zapalnych, urazowych, nowotworowych i in.) w odcinku przednim szczęki stanowi trudny problem kliniczny, tym trudniejszy jeśli dotyczy powzięcia decyzji terapeutycznej – implantacja czy regeneracja w przypadku zaawansowanych ubytków kostnych.

Celem pracy było przedstawienie, na podstawie wybranych przypadków własnych, wyboru klinicznych metod postępowania terapeutycznego zależnie od zaawansowania ubytków kostnych w szczęki przednim odcinku, dających możliwość zachowania jak najwyższej estetyki w tym obszarze.

Materiał i metody badań. Opisano przypadki trzech pacjentek z przewlekłą zaawansowaną chorobą przyzębia, u których stwierdzono pionowe ubytki kostne w przyzębiu brzeżnym i (lub) okołowierzchołkowym w odcinku przednim szczęki. W dwóch przypadkach wybrano leczenie regeneracyjne; w jednym z nich było ono skojarzone z leczeniem ortodontycznym. W trzecim przypadku, po dokonaniu ekstrakcji, przeprowadzono leczenie implantologiczne odroczone.

Podsumowanie. Wybór metod postępowania terapeutycznego w przypadku zredukowanego podparcia kostnego w odcinku przednim szczęki i (lub) żuchwy powinien się opierać na wnikliwej ocenie uwarunkowań anatomicznych wyrostka zębodołowego w miejscu ubytku kostnego oraz metod postępowania leczniczego – samodzielnych lub skojarzonych (chirurgiczne, implantologiczne, periodontologiczne, ortodontyczne) umożliwiających uzyskanie nie tylko odbudowy funkcji, ale i estetyki.
 

The reduction of the bonebase arising both for anatomical and pathological (inflammatory, injury, neoplasms and others) reasons, in the anterior maxillary segment, is a difficult clinical problem. This is even more difficult if it involves the undertaking of therapeutic decisions – implantation or regeneration in the case of advanced bonedefects. The aim of the study was to present, on the basis of selected personal cases, the choice of clinical procedure in dependence of the stage of advancement of bone efects in the anterior maxillary segment, that gives the possibility of conserving the highest aesthetics in this region. Materials and mehods. A description is given of three cases of female patients with chronic advanced periodontal disease in whom vertical bone loss was found in the marginal and (or) apical periodontium in the anterior maxillary segment. In two cases regenerative treatment was chosen; in one of these this was combined with orthodontic treatment. In the third case delayed late treatment was carried out after extractions. Conclusions. The choice of therapeutic treatment procedure in the case of reduced bone support in the anterior maxillary segment and (or) mandible should be based on a thorough evaluation of the anatomical conditions of the alveolus in the place of the bone loss and on the clinical procedure. These may be individual procedures or in association with others (surgical, implantology, periodontal, orthodontic) in order to make it possible to achieve of not only the restoration of function but also of aesthetics.

Planując organizację pracy w gabinecie periodontologicznym, należy się kierować zadaniami, które ma do zrealizowania dany gabinet.
Specjalistyczna praktyka periodontologiczna zajmuje się profilaktyką oraz leczeniem chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Profil tego gabinetu jest zbliżony do chirurgicznego; dodatkowo świadczy on usługi leczniczo-rehabilitacyjne.
Struktura gabinetu jest oparta na stworzeniu odpowiedniego zespołu stomatologicznego, a jego poszczególni członkowie mają do spełnienia określone, wyznaczone wcześniej zadania.
Praktyka taka powinna również mieć możliwość podejmowania współpracy interdyscyplinarnej z lekarzami innych specjalności oraz analitykami medycznymi w celu usprawnienia diagnostyki niektórych jednostek chorobowych.
Wykorzystanie programu komputerowego w planowaniu organizacji pracy w gabinecie periodontologicznym znacznie poprawia jej skuteczność.
 

In the planning of work organization in specialist periodontal practice, it is necessary to be guided by the tasks that need to be realised by a given dental office. Specialist periodontal practice is concerned with oral hygiene and diseases of the periodontium and oral mucous membrane. The profile of such an office is more like a surgical office; in addition, it deals with treatment-rehabilitation. The structure of this office is based on the formation of an appropriate dental team and its particular members have to fulfil determined procedures previously outlined. Such a practice should also have the possibility of undertaking interdisciplinary cooperation with other medical specialists and with medical analysts, with the aim of making the diagnosis of some disease entities more efficient. The use of a computer program in the planning of work organisation in the periodontal office significantly improves its efficacy.

Celem pracy była analiza potrzeb leczniczych dzieci 12-letnich w dawnym województwie szczecińskim i ocena skuteczności opieki stomatologicznej nad nimi w ciągu 16 lat. Wyniki uzyskano na podstawie badań epidemiologicznych przeprowadzonych w tych latach w całej Polsce. Wśród dzieci 12-letnich z Łobza i okolic w 2003 roku leczenia wymagało 2/3 badanych. Istotnie częściej dzieci mieszkające na wsi, w porównaniu z tymi z małego miasta. W latach 1995-2003 odsetek dzieci wymagających leczenia miazgi wzrósł ponad 3-krotnie, a wymagających usunięcia zęba stałego w ostatnim badaniu był identyczny z tym w 1987 roku. W 2003 r. wskaźnik leczenia próchnicy był niski i wyniósł 0,4. Skuteczność opieki stomatologicznej była dwukrotnie wyższa wśród dzieci mieszkających w mieście niż na wsi.

The aim of the study was to analyse the treatment needs of 12-year olds from the former Szczecin Voivodeship and to determine the effectiveness of dental care over a period of 16 years. The results were obtained based on epidemiological studies that were carried out in the whole of Poland during these years. Among the 12-year olds from Lobez and environs, in 2003 treatment was required by 2/3 of those examined. This was significantly more frequent in children living in villages than in those from small towns. During the years 1995-2003 the percentage of children needing treatment of the pulp increased by more than three times and those needing extraction of a permanent tooth in the last study were identical to that in 1987. In 2003 the dental caries treatment index was lower, being 0.4. The effectiveness of dental care was twice as high in children living in towns than those from villages.

W pracy omówiono wyniki regeneracji ubytków kości po zastosowaniu materiału kościozastępczego HaBiocer w czasie dwóch lat obserwacji. Stopień odtworzenia tkanki kostnej oceniano na cyfrowych zdjęciach rentgenowskich, wykorzystując obiektywną miarę matematyczną – macierz długości serii. Stwierdzono długo utrzymujące się różnice teksturalne ubytków kości zaopatrzonych syntetycznym hydroksyapatytem wynikające z ograniczonej biodegradowalności materiału HaBiocer. Zaobserwowano różnice radiostrukturalne dla tego osteosubstytutu w stosunku do obrazu kości prawidłowej związane z obecnością w ubytku kostnym niezresorbowanych ziaren syntetycznego hydroksyapatytu.

The study describes the results of bony defect regeneration after use of HaBiocer bone substitute over a two-year observation period. The degree of bone regeneration was evaluated on digital radiographs using objective mathematical run length matrix measurement. There were found to be long sustained textural differences in bony defects dressed with synthetic hydroxyapatite due to limited biodegradability of the material HaBiocer. There were found to be radiographic structural differences for this bone substitute in relation to the picture for normal bone found in relation to the presence of particles of unresorbed synthetic hydroxyapatite.

W pracy opisano, na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych, obustronne zwichnięcie stawów skroniowo-żuchwowych. Omówiono kryteria diagnostyczne, badanie i postępowanie lecznicze. Przedstawiono przypadek 22-letniego mężczyzny, u którego wystąpiło zwichnięcie żuchwy w trakcie wykonywania trudnego technicznie zabiegu z zakresu stomatologii zachowawczej.

The study describes bilateral dislocation of temporomandibular joints. It is based on a review of the literature and on personal experience. There is a discussion about diagnostic criteria, examination and treatment procedure. A case is given of a 22-year-old male who had dislocation of the mandible during a technically difficult procedure of conservative dentistry.

W pracy poddano ocenie klinicznej preparat Dentosept A, który zstosowano u 28 kobiet w ciąży leczonych z powodu utrudnionego wyrzynania się dolnego zęba mądrości w Przyszpitalnej Poradni Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Rzeszowie. Z obserwacji klinicznych wynika, że Dentosept A może być wykorzystany jako lek o działaniu miejscowym w leczeniu i łagodzeniu objawów bólowych i zapalnych związanych z utrudnionym wyrzynaniem się dolnego zęba mądrości, u których ze względu na wczesny okres ciąży (pierwszy trymestr) i jej przebieg istnieją przeciwwskazania do antybiotykoterapii i leczenia przeciwbólowego.

The study was a clinical evaluation of the preparation Dentosept A, which was used in 28 pregnant women treated for difficult eruption of lower wisdom tooth at the Maxillofacial Clinic of the Voivode Specialist Hospital, Rzeszów. From the clinical observations it appears that Dentosept A may be used as a medication with local action in the treatment and amelioration of pain and inflammation associated with eruption of lower wisdom tooth in which, due to the early stage of pregnancy (first trimester) there exist contraindications to antibiotics and analgesics.

Nadwrażliwość zębiny jest powszechnie występującą dolegliwością dotyczącą zębów pojedynczych lub wielu zębów, głównie u pacjentów dorosłych. Celem pracy była ocena skuteczności klinicznej pasty do polerowania zawierającej argininę i węglan wapnia w redukcji nadwrażliwości zębiny po zabiegach profesjonalnego oczyszczania zębów. Zbadano 1254 zęby u 814 pacjentów. Pastę aplikowano na nadwrażliwe powierzchnie zębów po wykonaniu zabiegu skalingu. Poprawę stwierdzono w przypadku 89% badanych zębów, a całkowite ustąpienie dolegliwości odnotowano u 43% badanych zębów. Pasta do polerowania zawierająca argininę i węglan wapnia jest skuteczna w zwalczaniu nadwrażliwości zębiny po zabiegu skalingu.

Dentine hypersensitivity is a common ailment regarding single or multiple teeth, chiefly in adult patients. The aim of the study was to evaluate the clinical effectiveness of polishing paste containing arginine and calcium carbonate, in the reduction of dentine hypersensitivity after professional cleaning of teeth. Examination was carried out of 1254 teeth in 814 patients. The paste was applied to sensitive tooth surfaces after scaling. Improvement was found in 89% of teeth and complete eradication of sensitivity in 43%. Polishing paste containing arginine and calcium carbonate is effective in combating dentine sensitivity after scaling.