Streszczenie

Przestrzeń neutralna jest to część bezzębnej jamy ustnej, w której siły wywierane przez mięśnie warg i policzków są równoważone przez siły wywierane przez język. W przestrzeni tej powinny się znajdować protezy całkowite. Autorzy przedstawili metodę wykonania protez z wykorzystaniem wycisku przestrzeni neutralnej na przykładzie pacjentki o utrudnionych warunkach protezowania w żuchwie oraz porównali te protezy z protezami wykonanymi metodą tradycyjną.

Summary

The neutral zone is the part of the edentulous oral cavity in which the forces exerted by the muscles of the lips and cheeks are evened out by the forces of the tongue. Complete dentures should be found in this space. The authors show a method of denture construction using an impression of the neutral zone in the example of a female patient with difficult conditions for constructing a denture in the mandible. They compared these dentures with those made using the traditional methods.

Streszczenie

Współczesna stomatologia zapewnia możliwość szybkiego jednoseansowego uzupełniania braków zębowych. Brak pojedynczego zęba w odcinku przednim stanowi trudny problem kliniczny, zwłaszcza gdy niespodziewanie ząb funkcjonujący dotychczas w jamie ustnej zostanie zakwalifikowany do ekstrakcji. Zaletą tej metody są niewielkie koszty w porównaniu z leczeniem protetycznym oraz możliwość natychmiastowego wykonania uzupełnienia w jamie ustnej. Z drugiej jednak strony należy pamiętać, że nie jest to rozwiązanie ostateczne. Jak się wydaje, jest szczególnie korzystne jako rozwiązanie tymczasowe długoczasowe, gdyż pozwala podczas jednej wizyty wykonać procedury związane jednocześnie z ekstrakcją zęba i jego odbudową funkcjonalną i estetyczną. Pacjent nie jest narażony na uraz psychofizyczny związany z brakiem zęba, zwłaszcza w odcinku przednim.

W pracy opisano przypadek uzupełnienia zęba siecznego przyśrodkowego szczęki, który ze wzglądu na złamanie korzenia został zakwalifikowany do ekstrakcji. 
 

Summary

Modern dentistry ensures the possibility of quick one-visit replacement of tooth loss. The absence of a single tooth in the anterior segment constitutes a difficult clinical problem, especially when, unexpectedly, a tooth until now functioning in the oral cavity, is qualified for extraction. The advantages of this method are the low cost in comparison with laboratory work and the possibility of immediate replacement in the oral cavity. On the other hand, however, it should be remembered that this is not a permanent solution. It appears to be particularly useful as a temporary long-term solution as it makes it possible in one visit to carry out procedures that are at one and the same time connected with tooth extraction, its functional replacement and its aesthetics. The patient is not exposed to psychophysical trauma that is connected with tooth loss, particularly in the anterior segment. The study describes a case of replacement of a maxillary central incisor that, due to root fracture was qualified for extraction.

Streszczenie

Rehabilitacja protetyczna pacjentów z rozszczepem podniebienia jest jednym z etapów kompleksowego leczenia stomatologicznego i zależy od warunków miejscowych oraz ogólnych. Indywidualne podejście oraz staranne zaplanowanie leczenia protetycznego jest niezbędne do przywrócenia właściwych funkcji narządu żucia. W pracy przedstawiono opis przypadku 21-letniego pacjenta, u którego leczenie z zastosowaniem protezy szkieletowej z precyzyjnymi elementami retencyjnymi zakończyło się sukcesem.

Summary

Prosthetic rehabilitation of cleft palate patients is one of the stages of complex dental treatment and depends on local and general conditions. An individual approach and careful planning of prosthetic treatment is essential to restore the proper functions of the chewing apparatus. The study describes a case of a 21-year-old in whom treatment using a skeleton denture with precision attachment retention was successful.

Streszczenie

Celem pracy była ocena porównawcza siły adhezji klejów do protez Protefix z Miętą i Corega Świeży Oddech w badaniach in vitro. Badania przeprowadzono z zastosowaniem zestawu testowego składającego się z krążka akrylowego imitującego płytę protezy i krążka z pleksi pokrytego miękkim silikonem, między które wprowadzano testowany preparat, oraz uniwersalnej maszyny wytrzymałościowej (MTS Insight) pozwalającej zmierzyć siłę adhezji. Uzyskane wyniki pokazują podobne wartości siły adhezji kremu Protefix z Miętą oraz Corega Świeży Oddech w początkowym okresie aplikacji. W dłuższym okresie obserwacji wykonane pomiary przemawiają jednak na korzyść kleju Protefix z Miętą.

Summary

The aim of the study was to compare the adhesive strength of the dental adhesives Protefix z Miętą and Corega Świeży Oddech in studies in-vitro. The studies were carried out using a test kit comprised of an acrylic disc imitating a denture base and a plexi disc covered with soft silicone, between which the preparation under test was introduced, and a universal material testing machine (MTS Insight) making it possible to measure the strength of adhesion. The obtained results show similar values for adhesive strength of the cream Protefix z Miętą and Corega Świeży Oddech during the initial period of application. During a longer period of observation the measurements are, however, more in favour for the fixative Protefix z Miętą.

Streszczenie

Celem pracy było porównanie szczelności materiałów MTA Angelus Grey (Angelus, Brazylia), Tech Biosealer Apex (Isasan, Włochy) oraz Biodentine (Septodont, Francja) w zębach z niezakończonym rozwojem wierzchołka. Do badania użyto 66 usuniętych zębów ludzkich. Na podstawie zdjęć rentgenowskich sklasyfikowano stopień rozwoju korzeni, a następnie dokonano podziału zębów na trzy równe pod względem jakościowym grupy badane – po dwadzieścia zębów każda oraz dwie grupy kontrolne – pozytywną i negatywną (po trzy zęby). Po odcięciu koron zębów kanały korzeniowe opracowano chemo-mechanicznie do rozmiaru 80-120 wg ISO. Po obfitym płukaniu i wysuszeniu kanały korzeniowe wypełniono badanymi materiałami w zależności od grupy: grupa 1 – MTA Angelus Grey, grupa 2 – Tech Biosealer Apex, grupa 3 – Biodentine. Korzenie z wypełnionymi kanałami umieszczono na jedną dobę w świeżym kawałku zwierzęcej tkanki mięśniowej, a następnie zanurzono na 6 dni w DPBS. Po okresie inkubacji, korzenie pomalowano lakierem szybkoschnącym, a następnie poddano tygodniowej kąpieli w tuszu kreślarskim typu „India Ink”. Po wyjęciu z barwnika, opłukaniu, nacięciu wzdłuż i rozłupaniu korzeni, dokonano pomiaru głębokości przecieku. Dane poddano analizie statystycznej testami U Manna-Whitney’a oraz t-Studenta. Największa szczelność cechowała wypełnienia z materiału MTA Angelus Grey. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic między materiałami Biodentine i Tech Biosealer Apex.

Summary

The aim of the study was to compare the sealing ability of the materials MTA Angelus Grey (Angelus, Brazil), Tech Biosealer Apex (Isasan, Italy) and Biodentine (Septodont, France) in teeth with incomplete development of the apex. Sixty six extracted human teeth were used for the study. The level of root development was classified on the basis of radiographs and this was followed by division of the teeth into three studied groups, that were even as to quality – with twenty teeth in each group and two control groups – one positive and one negative (three teeth in each). After removal of the tooth crowns the root canals were instrumented chemically and mechanically to size 80-120 ISO. After thorough rinsing and drying the root canals were filled with the materials under study according to the following groups: group 1 – MTA Angelus Grey, group 2 – Tech Biosealer Apex, group 3 – Biodentine. The roots with filled canals were placed in a fresh piece of animal muscle tissue for 24 hours, and then immersed for 6 days in DPBS. After a period of incubation, the roots were painted with quick-drying varnish and then they were subjected to a week’s bath in draftsman’s “India Ink”. After removal from the dye, rinsing and longitudinal sectioning, measurement was made of the depth of penetration of leakage. The results were subjected to statistical analysis using the U Mann-Whitney test and Student t-test. The greatest sealing ability was found in fillings using the MTA Angelus Grey material. There were not found to be any statistically significant differences between the materials Biodentine and Tech Biosealer Apex.

Streszczenie

Dysplazja obojczykowo czaszkowa jest rzadko występującą chorobą dziedziczoną autosomalnie dominującą. Jest związana z zaburzeniem metabolizmu kostnego z powodu mutacji genowej. W jej przebiegu występują liczne nieprawidłowości w obrębie układu szkieletowego oraz stomatognatycznego, których skutki można zmniejszyć. Dużą rolę w postępowaniu leczniczym mogą odgrywać lekarze dentyści, ograniczając nieprawidłowości w obrębie jamy ustnej. Leczenie takich pacjentów jest jednak skomplikowane i wymaga współpracy interdyscyplinarnej.

Praca ma na celu przedstawienie dysplazji obojczykowo-czaszkowej na podstawie piśmiennictwa oraz prezentację przypadku własnego pacjentki, której z powodu dolegliwości bólowych w okolicy bródkowej usunięto 2 zęby zatrzymane 33, 43 oraz dwa zęby zatrzymane nadliczbowe 33’ i 43’. Ubytek kostny wypełniono materiałem calci-i-oss zmieszanym z masą bogatopłytkową, a żuchwę zaopatrzono profilaktycznie minipłytką tytanową. 

Summary

Cleidocranial dysostosis is a rarely occurring autosomal dominant hereditary disease. It is connected with metabolical disturbance of bone metabolism due to gene mutation. In this condition there are multiple defects in the skeletal and stomatognathic systems, whose effects can be reduced. A big role in the treatment procedure can be played by dentists, reducing defects in the region of the oral cavity. The treatment of such patients is, however, complicated and demands interdisciplinary cooperation. The study aims to present cleidocranial dysostosis as a disease, on the basis of the literature and on the presentation of the author’s own patient, who, due to pain episodes in the chin region, had two retained teeth 33 and 43 removed together with two retained supernumerary 33’ and 43’. The bony defect was filled with calci-i-oss material mixed with platelet-rich material and the mandible was dressed with a prophylactic titanium mini plate.

Streszczenie

W pracy przedstawiono opis przypadku usunięcia standardowego metalowego wkładu koronowo-korzeniowego za pomocą ultradźwięków oraz przebieg zakończonego sukcesem dwuseansowego leczenia endodontycznego z zastosowaniem wkładki przeciwbakteryjnej i przeciwzapalnej

Summary

The study describes a case of removal of a standard crown post with the help of ultrasound and successful two-visit endodontic treatment with the use of an antibacterial and inflammatory insert.

Streszczenie

Artykuł opisuje praktyczny sposób wykonywania szyn EMA Myerson i ich zastosowanie podczas leczenia obturacyjnego bezdechu sennego oraz ciężkich objawów chrapania w gabinecie stomatologicznym.

Summary

The article describes a practical method of constructing EMA Myerson splints and their use during treatment of obstructive sleep apnoea and severe snoring, in the dental office.

Streszczenie

W części pierwszej pracy opisano odbudowę koron zębów uszkodzonych w wyniku urazu.

Summary

In the first part of the study there is a description of the restoration of tooth crowns injured by trauma.

Streszczenie

W pracy opisano przypadek pacjentki z rozległymi brakami zębowymi w szczęce i żuchwie. Rehabilitację funkcji żucia pacjentki przeprowadzono z zastosowaniem protezy szkieletowej z zamkami precyzyjnymi w szczęce i klasycznej protezy szkieletowej w żuchwie. 

Summary

The study describes a case of a female patient with widespread edentulous areas in the maxilla and mandible. Return of chewing function in the patient was attained using skeleton dentures with precision attachments in the maxilla and a classical skeleton denture in the mandible.

Streszczenie

Częstym problemem klinicznym, z którym styka się współczesny implantolog, jest znaczny zanik wyrostka zębodołowego po utracie zęba. Lekarz musi dokonać wyboru, czy przeprowadzić zabieg augmentacji, stwarzając dogodną przestrzeń do implantacji, czy w danej, atroficznej geometrii kości zastosować wszczep krótszy i o mniejszej średnicy.

Celem pracy była prezentacja przebiegu leczenia dorosłej pacjentki, u której wykonano odbudowę implantoprotetyczną brakującego zęba 46 przy wąskim wyrostku zębodołowym żuchwy bez augmentacji kości, opartą na krótkim i wąskim wszczepie zębowym. 

Summary

A frequent clinical problem with which the modern implantologist is confronted is a significant atrophy of alveolar ridge after tooth loss. The dental surgeon must make a choice: to carry out the procedure of augmentation and thus form an adequate area for implants or, with a given atrophic geometry of the bone, to use a shorter implant of a smaller diameter. The aim of the study was to describe the course of treatment of an adult female patient in whom implantoprosthetic reconstruction of missing 46 was carried out with a narrow dental alveolus in the mandible without bone augmentation, supported on a short and narrow dental implant.

Streszczenie

Cel pracy. Obserwacja stanu okulistycznego osób z przewlekłymi zaawansowanymi chorobami przyzębia oraz szukanie związku przyczynowo- skutkowego między zaobserwowanymi patologiami w przyzębiu i narządzie wzroku.

Materiał. Obserwacją objęto 20 osób w wieku 22-50 lat z przewlekłym stanem zapalnym przyzębia, które zbadano pod kątem schorzeń zapalnych w obrębie narządu wzroku. Osoby te były leczone stomatologicznie zachowawczo i chirurgicznie przez dwa lata.

Metoda. Wszystkim osobom z zaawansowaną chorobą przyzębia wykonano zdjęcia rentgenowskie pantomograficzne oraz badania laboratoryjne krwi (morfologia, OB, cholesterol całkowity, trójglicerydy, białko CRP). Dodatkowo przeprowadzono badania mikrobiologiczne Ocena okulistyczna opierała się na badaniu podmiotowym i przedmiotowym, które obejmowało ostrość wzroku, badanie przedniego odcinka oka, badanie dna oka i pola widzenia. Badaniu angiografii fluoresceinowej siatkówki i OCT (tomografia koherentna siatkówki) poddano osoby z nieprawidłowościami na dnie oczu.

Wyniki. Badaniem okulistycznym stwierdzono następujące odchylenia: niską ostrość wzroku 0,5/50 i 0,5 (2 osoby), osłabienie konwergencji (5 osób), przewlekłe zapalenie spojówek (10 osób). Znaleziono nieprawidłowości na dnie oczu: zwężenie naczyń tętniczych (4 osoby), krętość drobnych tętniczek (2 osoby), druzy (depozyty lipofuscyny) w tylnym biegunie dna (u 2 osób), odwarstwienie siatkówki (u 2 osób).

Podsumowanie. Obecność przewlekłego zapalenia, utrzymującego się często latami w głębokich kieszeniach przyzębia musi być rozpatrywana jako istotny czynnik ryzyka występowania niektórych schorzeń ogólnoustrojowych, w tym chorób okulistycznych. Potwierdzenie postawionej hipotezy związków przyczynowo-skutkowych między chorobami przyzębia a chorobami okulistycznymi wymaga dalszych badań.
Hasła indeksowe: oko, jama ustna, ogniska zakażenia 

Summary

Aim of study. Observation of the ophthalmic condition of individuals with chronic advanced periodontitis and the search for a cause/effect between the observed pathologies in the periodontium and the eyeball. Materials. Observation involved 20 individuals aged 22-50 years, with chronic periodontitis and who were examined for inflammatory disease in the region of the eye. These individuals were treated with conservative dentistry and surgery for two years. Methods. All patients with advanced periodontitis had a pantomogram and laboratory blood tests (morphology, ESR, total cholesterol, triglycerides, CRP). In addition microbiological examination was carried out for Ophthalmological evaluation was based on examination and history of patient that included acuity of sight, examination of the anterior part of the eye, examination of fundus of eye and field of vision. Fluorescent angiography of the retina was carried out and OCT was carried out (coherent tomography of retina) in those with irregularities in the fundus of the eye. Results. Ophthalmological examination found the following deviations: low acuity of sight 0.5/50 and 0.5 (2 individuals), impairment of convergence (5 individuals), chronic inflammation of eyelids (10 individuals). Irregularities found in the fundus of the eye: arterial narrowing (4 individuals), tortuosity of small arterioles (2 individuals), drusen (deposits of lipofuchsin) in rear pole of fundus (in 2 individuals), retinal detachment (in 2 individuals). Summary. The presence of chronic inflammation, present sometimes for years in deep periodontal pockets, must be investigated as a significant risk factor for the incidence of some systemic illnesses, including ophthalmic diseases. Confirmation of the hypothesis regarding cause/effect connections between periodontal disease and ophthalmic disease require further study.

Streszczenie

Celem pracy jest podkreślenie konieczności wczesnego rozpoznania oraz podjęcia leczenia zgryzu krzyżowego częściowego przedniego niezależnie od etiologii. W pracy przedstawiono prostą metodę leczenia za pomocą zmodyfikowanej płytki Schwarza w fazie wczesnego uzębienia mieszanego na przykładzie trzech pacjentów.

Summary

The aim of the study is the emphasis of the necessity of early diagnosis and treatment of anterior crossbite regardless of the etiology. The article presents an easy method of treatment of anterior crossbite using a modified Schwarz plate in the early mixed dentition stage based on the example of three cases.

Streszczenie

W pracy opisano przypadek ośmioletniego chłopca, leczonego wcześniej przez kilku różnych lekarzy, którzy nie rozpoznali właściwie zakażenia wirusem Epsteina-Barra. U pacjenta wystąpiła charakterystyczna triada objawów klinicznych – zapalenie gardła, powiększenie węzłów chłonnych i zmiany w obrazie morfologicznym krwi. Ponadto podanie amoksycyliny wywołało wysypkę skórną, co jest charakterystyczną reakcją na ten antybiotyk w przebiegu tego typu zakażenia. W Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, na podstawie zebranego wywiadu oraz obrazu klinicznego, rozpoznano mononukleozę zakaźną. Diagnozę potwierdziły badania serologiczne.

Summary

The study describes a case of an eight-year-old boy, previously treated by a number of different doctors who did not make the correct diagnosis of infection with Epstein-Barr virus. The patient had the characteristic triad of clinical symptoms – throat inflammation, enlarged lymph nodes and changes in the blood morphology. In addition, the giving of amoxycillin gave rise to a skin rash, this being a characteristic reaction to this type of antibiotic during the course of this type of infection. In the Paedodontic Department, Lodz Medical University, infectious mononucleosis was diagnosed on the basis of the medical history and clinical picture. Serological tests confirmed the diagnosis.

Streszczenie

Celem pracy była analiza retrospektywna leczenia pacjentów z ADHD.
Hasła indeksowe: ADHD, leczenie

Summary

The aim of the study was retrospective analysis of the treatment of patients with ADHD.
Key words: ADHD, treatment

Streszczenie

W pracy opisano postępowanie lecznicze w przypadku złamania korzeni zębów siecznych przyśrodkowych szczęki z całkowitą utratą odłamów koronowych. Obejmowało ono atraumatyczne ekstrakcje odłamów korzeniowych oraz zastosowanie technik regeneracyjnych wyrostka zębodołowego w celu przygotowania pacjenta do przyszłego leczenia implantoprotetycznego.

Summary

The study describes treatment procedure in the case of root fracture of central maxillary incisors with complete loss of coronal fragments. This involved atraumatic extraction of root fragment and the use of regeneration techniques on the dental alveolus with the aim of preparing the patient for future prosthetic implant.

Streszczenie
Impregnacja jest mało inwazyjną, często do niedawna stosowaną metodą leczenia wczesnych stadiów próchnicy wczesnego dzieciństwa u pacjentów niewspółpracujących. W Polsce do impregnacji tkanek zmienionych próchnicowo stosuje się roztwór azotanu srebra, który powoduje ich nieestetyczne przebarwienia.Na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych przedstawiono możliwości stosowania impregnacji roztworem azotanu srebra i diaminofluorku srebra jako leczenia zatrzymującego proces próchnicowy (ang. arresting caries treatment, ACT) w próchnicy wczesnego dzieciństwa. Omówiono wskazania i przeciwwskazania do tej metody oraz zasady wykonywania zabiegu. Przedstawiono dodatkowe korzyści płynące ze stosowania diaminofluorku srebra zmniejszającego ryzyko występowania nowych zmian próchnicowych.
Metoda impregnacji jest nadal wykorzystywana w celu ograniczenia ryzyka próchnicy i zatrzymania progresji próchnicy wczesnej u dzieci niewspółpracujących. Korzystne jest jednak następowe odtworzenie funkcji zęba przez odbudowę estetycznym materiałem adhezyjnym. 

Summary

Impregnation is minimally invasive and, until recently a frequently used method for treating the early stages of caries in early childhood in non-cooperative patients. In Poland silver nitrate is used to impregnate tissues destroyed by caries and this causes unaesthetic staining. On the basis of the literature and the author’s own experience, a presentation is given of the possibilities of using impregnation with a solution of silver nitrate and diamine fluoride as arresting caries treatment (ACT) in early childhood caries. There is a discussion about the indications and contraindications of this method and of the principles for carrying out the procedure. An additional benefit of using silver diamine fluoride is the reduction of risk of new carious changes occurring. The impregnation method is still being used, with the aim of limiting the risk of caries and arresting the progression of caries and arresting early caries in non-cooperative children. It is, however, useful to subsequently return function to the tooth by aesthetic restoration with an aesthetic adhesive material.

Zgodnie z danymi z piśmiennictwa, nadwrażliwość zębiny dotyczy od 8 do 57% populacji osób dorosłych. Ocena stopnia nasilenia tego zjawiska jest trudna, gdyż wiąże się z dużą subiektywnością doznań zgłaszanych przez pacjentów. Istotne znaczenie ma więc stworzenie protokołu badania pozwalającego uzyskać bardziej obiektywne wyniki.

Celem pracy było opracowanie narzędzia diagnostycznego w postaci formularza badania pacjenta zgłaszającego się z powodu nadwrażliwości zębiny oraz ewaluacja jego przydatności klinicznej.
Opierając się na danych z piśmiennictwa, określono najczęściej stosowane metody badawcze w ocenie nadwrażliwości zębiny. Opracowano formularz składający się z części ankietowej oraz klinicznej, kwalifikujący pacjentów do dalszego badania. W celu weryfikacji kwestionariusza przeprowadzono badanie 90 osób zgłaszających się z powodu dolegliwości indukowanych działaniem bodźców zewnętrznych (zimno, dotyk, szczotkowanie). Badanie podmiotowe dotyczyło m.in.: nawyków dietetycznych, higienicznych, rodzaju bodźców wyzwalających ból oraz jego nasilenia. Badanie przedmiotowe polegało na wykluczeniu innych niż nadwrażliwość zębiny przyczyn dyskomfortu odczuwanego przez pacjentów (próchnica, choroby miazgi). Następnie klinicznie oceniano nasilenie dolegliwości indukowanych działaniem bodźców (strumień powietrza, dotyk). Badanie reakcji na bodziec elektryczny miało pozwolić na ocenę ewentualnych zmian zachodzących w tkance w przebiegu nadwrażliwości zębiny.

Na podstawie badania stwierdzono przydatność kliniczną formularza oceny nadwrażliwości zębiny, składającego się z kwestionariusza popartego oceną 3 bodźców stymulujących według dwóch skal (słownej i liczbowej) w ewaluacji występowania i dynamiki dolegliwości.

Zastosowanie zunifikowanej oceny nadwrażliwości zębiny pozwala zarówno wykluczyć inne przyczyny odczuwanych przez pacjenta dolegliwości, jak i określić stopień ich nasilenia podczas badania wstępnego oraz w trakcie prowadzonej terapii.
 

Summary

In accordance with the data in the literature, dentine hypersensitivity affects from 8 to 57% of the adult population. Evaluation of the level of severity of this phenomenon is difficult because it is associated with very subjective experiences that are reported by patients. It is of significance therefore, to form a protocol for examination that allows for the attainment of more objective results. The aim of the study was to work out a diagnostic tool in the form of a questionnaire for examining the patient presenting because of dentine hypersensitivity and its clinical evaluation. On the basis of the literature, the most commonly used methods for obtaining evaluation of dental hypersensitivity were described. A questionnaire was designed that was made up of a question part and a clinical part, that would qualify patients for further study. In order to verify the questionnaire, examination of 90 individuals with symptoms elicited by external stimuli (cold, touch, toothbrushing) was carried out. Patient history was taken regarding (inter alia) dietary habits, hygiene, the type of stimuli eliciting pain and its increase. Clinical examination consisted of the exclusion of other (apart from dentine hypersensitivity) causes of discomfort felt by patients (caries, pulp disease). Next, the increase in symptoms to stimuli caused by air stream or touch, was clinically evaluated. Reaction to electrical stimulation was to allow for evaluation of possible changes coming about in tissue during the course of dentine hypersensitivity. The study confirmed the usefulness of the clinical questionnaire for determining dentine hypersensitivity that was supported by the evaluation of 3 stimuli according to two scales (verbal and numerical) in the evaluation and dynamics of symptoms. The use of unified evaluation of dentine hypersensitivity allows for the exclusion of other causes by the patient of symptoms as well as the description of their increase during the initial examination and during the course of therapy.