Koncepcja zachowawczego postępowania w złamaniu koronowo-korzeniowym z użyciem materiału kompozytowego – opis przypadku

Mateusz Wolny, Sebastian Wolny, Aneta Olszewska, Agata Czajka-Jakubowska

Post-traumatic conservative treatment of vertical crown-root fracture with adhesive resin – a case report

Streszczenie

Przyczyną pionowych złamań korony i korzenia w zębach nieleczonych endodontycznie są często urazy mechaniczne, takie jak następstwa wypadków komunikacyjnych. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi International Association of Dental Traumatology (IADT) dotyczącymi postępowania w złamaniach koronowo-korzeniowych zaleca się radykalne podejście polegające na (1) usunięciu ruchomej części, pokryciu odsłoniętej zębiny i późniejszej ekstruzji ortodontycznej lub (2) ekstrakcji chirurgicznej uszkodzonego zęba. Niemniej w wielu przypadkach ekstrakcja zęba pozostaje jedynym rozwiązaniem terapeutycznym. Replantacja celowa i naprawa złamania poza jamą ustną za pomocą żywic adhezyjnych to obiecujące metody opisywane w piśmiennictwie. Autorzy wskazują na możliwość odbudowy złamanych zębów za pomocą odpowiednich kompozytów i cementów żywicznych dual-cure.

W opisywanym przypadku 60-letnia pacjentka zgłosiła się z powodu urazu komunikacyjnego, w wyniku którego doszło do poddziąsłowego pionowego złamania korony i korzenia zęba siecznego przyśrodkowego szczęki po stronie prawej. Po ostrożnym usunięciu ruchomego fragmentu zęba 11 oraz oczyszczeniu pola zabiegowego pęknięta część korony w kształcie łuski została połączona z główną częścią korony zęba za pomocą cementu adhezyjnego typu dual-cure (Gradia Core, GC, Tokio, Japonia), a pozostały ubytek tkanek odbudowano z użyciem kompozytu (TetricFlow, Filtek Ultimate, Ivoclar Vivadent, Szwajcaria). Roczna kontrola kliniczna wykazała brak objawów zapalenia miazgi i tkanek okołowierzchołkowych oraz zachowaną żywotność zęba 11, potwierdzoną testem termicznym i elektrycznym.

Przypadki prezentowane w piśmiennictwie oraz własne obserwacje opisywanego przypadku wskazują, że zachowawcze podejście do leczenia pionowych złamań korony i korzenia zębów z użyciem kompozytów dual-cure stanowi obiecującą alternatywę, pozwalającą na zachowanie zęba w jamie ustnej.

Hasła indeksowe: złamanie koronowo-korzeniowe, ząb po urazie, pionowe złamanie korzenia


Abstract

Vertical crown-root fractures in the non-endodontically treated teeth are a common result after communication traumas. The current state of the literature suggests a more radical approach with the extraction of the movable part, exposed dentin coverage, and later extrusion, surgical or orthodontic, of the damaged tooth. Nevertheless, in many cases, extraction of the tooth is the best treatment of choice. Intentional replantation and extraoral fracture repair with adhesive resin is also a promising method presented in the literature, but a more conservative treatment option for less complicated cases should also be present. Recent literature suggests the right characteristics of the dual-cured resin-based composites and cements for the fractured teeth restorations.

The female patient in her 60s presented with a 5mm subgingival vertical crown-root split of the tooth 11, which did not expose the pulp, among other injuries sustained from trauma during communication.

Tooth 11 presented only signs of the traumatic event, and after careful movable part removal, cleansing of the operation site, the shell-like part was intraorally connected to the main part of the teeth with dual-cure adhesive resin cement (Gradia Core, GC Tokyo, Japan), with later composite final restoration of the crown. One-year follow-up showed no signs of inflammation and pulp vitality of the tooth 11.

In selected cases, a conservative treatment approach for split teeth using dual-cure adhesive resin composites to connect fractured teeth is a promising alternative, allowing preservation of the tooth.

Keywords: crown-root tooth fracture, dental trauma, vertical root fracture

Piśmiennictwo

1. Liao WC, Chen CH, Pan YH i wsp. Vertical root fracture in non-endodontically and endodontically treated teeth: current understanding and future challenge. J Pers Med. 2021; 11(12): 1375.
2. Chan CP, Lin CP, Tseng SC i wsp. Vertical root fracture in endodontically versus nonendodontically treated teeth: a survey of 315 cases in Chinese patients. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 1999; 87(4): 504-507.
3. Bourguignon C, Cohenca N, Lauridsen E i wsp. International Association of Dental Traumatology guidelines for the management of traumatic dental injuries: 1. Fractures and luxations. Dent Traumatol. 2020; 36(4): 314-330.
4. Pisano M, Di Spirito F, Martina S i wsp. Intentional replantation of single-rooted and multi-rooted teeth: a systematic review. Healthcare (Basel). 2022; 11(1): 11.
5. Rouhani A, Javidi B, Habibi M i wsp. Intentional replantation: a procedure as a last resort. J Contemp Dent Pract. 2011; 12(6): 486-492.
6. Patel S, Teng PH, Liao WC i wsp. Position statement on longitudinal cracks and fractures of teeth. Int Endod J. 2025; 58(3): 379-390.
7. Schürz A, Gehrig H, Schuessler DL i wsp. Preservation of a split tooth: nonsurgical clinical management. J Endod. 2020; 46(7): 1002-1008.
8. Unver S, Onay EO, Ungor M. Intentional re-plantation of a vertically fractured tooth repaired with an adhesive resin. Int Endod J. 2011; 44(11): 1069-1078.
9. Gowda S, Quadras DD, Sesappa SR i wsp. Comparative evaluation of fracture strength of different types of composite core build-up materials: an in vitro study. J Contemp Dent Pract. 2018; 19(5): 507-514.
10. Lassila L, Garoushi S, Mangoush E i wsp. Assessing the efficacy of novel fiber-reinforced dual-cure luting resins. J Clin Exp Dent. 2024; 16(3): e333-e342.
11. Nakade P, Thaore S, Bangar B i wsp. Comparative evaluation of fracture toughness and flexural strength of four different core build-up materials: an in vitro study. J Contemp Dent Pract. 2024; 25(2): 191-195.
12. Santi MR, Lins R, Sahadi BO i wsp. Comparison of the mechanical properties and push-out bond strength of self-adhesive and conventional resin cements on fiber post cementation. Oper Dent. 2022; 47(3): 346-356.
13. Säilynoja E, Garoushi S, Vallittu PK i wsp. Characterization of experimental short-fiber-reinforced dual-cure core build-up resin composites. Polymers (Basel). 2021; 13(14): 2281.
14. Uchikura K, Garoushi S, Nagata K i wsp. Load-bearing capacity of incisors restored using fiber-reinforced composite post-core systems. Dent J (Basel). 2025; 13(3): 125.
15. Özer SY, Ünlü G, Değer Y. Diagnosis and treatment of endodontically treated teeth with vertical root fracture: three case reports with two-year follow-up. J Endod. 2011; 37(1): 97-102.
16. Moradi Majd N, Akhtari F, Araghi S i wsp. Treatment of a vertical root fracture using dual-curing resin cement: a case report. Case Rep Dent. 2012; 2012: 985215.
17. Arıkan F, Franko M, Gürkan A. Replantation of a vertically fractured maxillary central incisor after repair with adhesive resin. Int Endod J. 2008; 41(2): 173-179.
18. Zaman KU, Sugaya T, Hongo O i wsp. A study of attached and oriented human periodontal ligament cells to periodontally diseased cementum and dentin after demineralizing with neutral and low pH etching solution. J Periodontol. 2000; 71(7): 1094-1099.