Diagnostyka pionowych złamań korzeni zębów (vertical root fracture – VRF) stanowi wyzwanie kliniczne, gdyż towarzyszące im objawy mogą być mylone z innymi problemami, w tym: chorobami przyzębia czy niepowodzeniami leczenia endodontycznego. VRF w większości przypadków dotyczą zębów leczonych endodontycznie, a ich symptomy mogą pojawić się po wielu latach. Wśród przyczyn pionowych pęknięć korzeni zębów wymienia się czynniki urazowe i jatrogenne. W pracy przedstawiono opis dwóch przypadków pionowych złamań korzeni zębów żuchwy, w przebiegu których głównymi objawami skłaniającymi pacjentów do szukania pomocy stomatologicznej były obecność przetoki ropnej w połowie długości korzenia zęba czy uformowanie się ropnia w okolicy bifurkacji zęba.

 

The diagnosis of vertical tooth root fractures (VRFs) is clinically challenging because the accompanying symptoms can be confused with other problems, including periodontal disease or endodontic treatment failures. VRFs mostly involve endodontically treated teeth, and symptoms may take many years to appear. Among the causes of vertical tooth root fractures are traumatic and iatrogenic factors. This paper presents a description of two cases of vertical root fractures of mandibular teeth, in which the main symptoms prompting patients to seek dental care were the presence of a sinus tract in the mid-length of the root of the tooth or the formation of an abscess in the bifurcation.

Hasła indeksowe: pionowe złamanie korzenia zęba, endodoncja, ropień, przetoka ropna, diagnostyka różnicowa, opis przypadku

Key words: vertical root fracture, endodontics, abscess, sinus tract, differential diagnosis, case study

Piśmiennictwo:

1. Bhaskar U, Logani A, Shah N. True vertical tooth root fracture: Case report and review. Contemp Clin Dent. 2011; 2(3): 265-268.
2. Llena-Puy M.C, Forner-Navarro L, Barbero-Navarro I. Vertical root fracture in endodontically treated teeth: a review of 25 cases. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001; 92(5): 553-555.
3. Martins J, Canta J.P, Coelho A. i wsp. Vertical root fracture diagnosis of crowned premolars with root canal treatment – Two case reports. Rev Port Estomatol Med Dent Cir Maxilofac 2014; 55(1): 60-64.
4. Marek E., Bendyk-Szeffer M., Kozłowski A. i wsp. Pionowe złamanie korzenia zęba. Opis przypadku. Mag. Stomatol. 2016; 26(6): 24-25.
5. Patel S., Bhuva B., Bose R. Present status and future directions: vertical root fractures in root filled teeth. Int Endod J. 2022; 55(3): 804-826.
6. Hegde MN, Hegde ND, Haldar C. Vertical root fractures: Review and case report. J Interdiscip Dentistry. 2011; 1: 101-4.
7. Marek E, Bendyk-Szeffer M, Łagocka R. i wsp. Pionowe złamanie korzenia przyczyny, diagnoza, leczenie przegląd piśmiennictwa. Twój Przegląd Stomatologiczny. 2016; 6: 21-25.
8. Meister F, Lommel T, Gerstein H. Diagnosis and possible causes of vertical root fractures. Oral Surgery, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 1980; 49(3): 243-253.
9. Maddalone M, Gagliani M, Citterio C.L. i wsp. Prevalence of vertical root fractures in teeth planned for apical surgery. A retrospective cohort study. Int Endod J. 2018; 51(9): 969-974.
10. Wagner K, Łaszkiewicz J, Bołtacz-Rzepkowska E. Pionowe złamanie korzenia w zębach leczonych endodontycznie – praca poglądowa. Stomatologia Po Dyplomie 2019; 11 https://podyplomie.pl/stomatologia/33581,pionowe-zlamanie-korzenia-w-zebach-leczonych-endodontycznie-praca-pogladowa?srsltid=AfmBOop6oBHdKl1TlwJVKjP29WqTlMWhJxvA0R10JlmB6w2XIzRxPR_u [dostęp z dn. 13.04.2025 r.]
11. Walton R.E. Vertical root fracture: Factors related to identification. J Am Dent Assoc. 2017; 148(2): 100-105.
12. PradeepKumar A.R, Shemesh H, Jothilatha S. i wsp. Diagnosis of Vertical Root Fractures in Restored Endodontically Treated Teeth: A Time-dependent Retrospective Cohort Study. J Endod. 2016; 42(8): 1175-1180.
13. Lustig J.P, Tamse A, Fuss Z. Pattern of bone resorption in vertically fractured, endodontically treated teeth. Oral Surgery, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2000; 90 (2): 224-227.