Opublikowano dnia : 17.05.2025
Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Zapraszamy do zakupu!
Cena: 24.00 PLN (z VAT)
Kup artykuł
Po dokonaniu zakupu artykuł w postaci pliku PDF prześlemy bezpośrednio pod twój adres e-mail.
STOMATOLOGIA PRAKTYCZNA
Artykuł przeglądowy
Laserowa fototerapia w stomatologii
Renata Samulak
Terapia fotodynamiczna (ang. photodynamic theraphy – PDT) jest formą fototerapii, w której komórki docelowe niszczone są przez reaktywne formy tlenu powstające w wyniku współdziałania tlenu, fotouczulacza oraz światła o długości fali zbliżonej do jego maksimum absorpcji. Komórkami docelowymi mogą być mikroorganizmy lub komórki zmienione chorobowo (1). Pożądany efekt terapeutyczny zależy od doboru fotouczulacza, długości fali promieniowania, a także dawki dostarczonej energii. Jeżeli celem jest destrukcja mikroorganizmów, to terapię taką określa się mianem przeciwbakteryjnej chemioterapii fotodynamicznej (ang. Photodynamic antimicrobial chemotherapy – PACT) lub dezynfekcji aktywowanej światłem (ang. photoactivated disinfection – PAD). Jest ona skuteczna wobec bakterii, wirusów, grzybów, pasożytów (2). Ma szerokie spektrum działania, więc jest polecana szczególnie w infekcjach o mieszanej etiologii. W przypadku konieczności selektywnego działania fototerapii wskazane jest połączenie fotouczulacza z przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciw wybranemu patogenowi (3). Istotne jest, iż fotouczulacz i promieniowanie zastosowane osobno nie wywierają efektu terapeutycznego (4).
Piśmiennictwo:
1. Gośliński T, Konopka K, Piskorz J i wsp. Perspektywy zastosowania fotodynamicznej terapii skierowanej przeciw mikroorganizmom – PACT. Post Mikrobiol 2008, 47, 447-456.
1. Gośliński T, Konopka K, Piskorz J i wsp. Perspektywy zastosowania fotodynamicznej terapii skierowanej przeciw mikroorganizmom – PACT. Post Mikrobiol 2008, 47, 447-456.
2. Samulak-Zielińska R, Dembowska E. Zastosowanie terapii fotodynamicznej w leczeniu zapaleń przyzębia – przegląd piśmiennictwa. Dent Med Probl 2010, 47, 221-229.
3. Guglielmi CA, Simionato MR, Ramalho KM i wsp. Clinical use of photodynamic antimicrobial chemotherapy for the treatment of deep carious lesions. J Biomed Opt 2011, 16, 088003.
4. Samulak-Zielińska R, Dembowska E, Wiernicka-Menkiszak M. System FotoSan w terapii fotodynamicznej chorób przyzębia. Mag Stomatol 2010, 7-8, 49-52.
5. Konopka K, Goslinski T. Photodynamic therapy in dentistry. J Dent Res 2007, 86, 694-707.
6. Raghavendra M, Koregol A, Bhola S. Photodynamic therapy: a targeted therapy in periodontics. Aust Dent J 2009, 54 Suppl 1, S102-9.
7. Giusti JS, Santos-Pinto L, Pizzolito AC i wsp. Antimicrobial photodynamic action on dentin using a light-emitting diode light source. Photomed Laser Surg 2008, 26, 281-287.
8. Podbielska H, Sieroń A, Stręk W. Diagnostyka i terapia fotodynamiczna. Wyd. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2004.
9. Qin Y, Luan X, Bi L i wsp.: Toluidine blue-mediated photoinactivation of periodontal pathogens from supragingival plaques. Lasers Med Sci 2008, 23, 49-54.
10. Meisel P, Kocher T. Photodynamic therapy for periodontal diseases: state of the art. J Photochem Photobiol B 2005, 79, 159-170.
11. Gursoy H, Ozcakir-Tomruk C, Tanalp J, Yilmaz S. Photodynamic therapy in dentistry: a literaturę review. Clin Oral Investig 2013, 17, 1113-1125.
12. Tegos GP, Hamblin MR. Phenothiazinium antimicrobial photosensitizers are substrates of bacterial multidrug resistance pumps. Antimicrob Agents Chemother 2006, 50, 196-203.
13. Chan Y, Lai CH. Bactericidal eff ects of diff erent laser wavelengths on periodontopathic germs in photodynamic therapy. Lasers Med Sci 2003, 18, 51-55.
14. Soukos NS, Goodson JM. Photodynamic therapy in the control of oral biofi lms. Periodontol 2000, 2011, 55, 143-166.
15. Takasaki AA, Aoki A, Mizutani K i wsp. Application of antimicrobial photodynamic therapy in periodontal and peri-implant diseases. Periodontol 2000, 2009, 51, 109-140.
16. Mohanty N, Jalaluddin M, Kotina S, Routray S, Ingale Y. Photodynamic therapy: the imminent milieu for treating oral lesions. J Clin Diagn Res 2013, 7, 1254-1257.
17. Moritz AF, Beer F, Goharkhay K, Schoop U, Strassl M. Oral Laser Application. Quintessence Publishing, Berlin 2006, 503-519.
18. Maisch T. Anti-microbial photodynamic therapy: useful in the future? Lasers Med Sci 2007, 22, 83-91.
19. Sgolastra F, Petrucci A, Gatto R, Marzo G, Monaco A. Photodynamic therapy in the treatment of chronic periodontitis: a systematic review and meta-analysis. Lasers Med Sci 2013, 28, 669-682.
20. Andrade P.F., Garlet G.P., Silva J.S. i wsp. Adjunct eff ect of the antimicrobial photodynamic therapy to an association of non-surgical and surgical periodontal treatment in modulation of gene expression: a human study. J Photochem Photobiol B 2013, 126, 119-125.
21. El Yazami H, Zeinoun T, Bou Saba S i wsp. Pulp temperature increase during photo-activated disinfection (PAD) of periodontal pockets: an in vitro study. Lasers Med Sci 2010, 25, 655-659.
22. Arweiler NB, Pietruska M, Skurska A i wsp. Nonsurgical treatment of aggressive periodontitis with photodynamic therapy or systemic antibiotics. Th ree-month results of a randomized, prospective, controlled clinical study. Schweiz Monatsschr Zahnmed 2013, 123, 532-544.
23. Wiernicka-Menkiszak M, Dembowska E, Samulak-Zielińska R.: Zastosowanie fotodezynfekcji w leczeniu kieszonek przyzębnych u pacjentów z uogólnionym agresywnym zapaleniem przyzębia. Mag Stomatol 2011, 7-8, 86-95.
24. Muhammad OH, Chevalier M, Rocca JP, Brulat-Bouchard N, Medioni E. Photodynamic therapy versus Ultrasonic irrigation: Interaction with endodontic microbial biofi lm, an ex vivo study. Photodiagnosis Photodyn Th er 2014 pii: S1572-1000(14)00012-X.
25. Garcez AS, Nuñez SC, Hamblin MR, Ribeiro MS. Antimicrobial eff ects of photodynamic therapy on patients with necrotic pulps and periapical lesion. J Endod 2008, 34, 138-142.
26. Lim Z, Cheng JL, Lim TW i wsp. Light activated disinfection: an alternative endodontic disinfection strategy. Aust Dent J 2009, 54, 108-114.
27. Nagayoshi M, Nishihara T, Nakashima K i wsp. Bactericidal Eff ects of Diode Laser Irradiation on Enterococcus faecalis Using Periapical Lesion Defect Model. ISRN Dent 2011, 2011, 870364.
28. Ok E, Ertas H, Saygili G, Gok T. Eff ect of photoactivated disinfection on bond strength of root canal fi lling. J Endod 2013, 39, 1428-1430.
29. Carvalho Edos S, Mello I, Albergaria SJ i wsp. Eff ect of chemical substances in removing methylene blue aft er photodynamic therapy in root canal treatment. Photomed Laser Surg 2011, 29, 559-563.
30. Siddiqui SH, Awan KH, Javed F. Bactericidal effi cacy of photodynamic therapy against Enterococcus faecalis in infected root canals: a systematic literature review. Photodiagnosis Photodyn Ther 2013, 10, 632-643.
31. Rios A, HeJ, Glickman GN. Evaluation of photodynamic therapy using a light-emitting diode lamp against Enterococcus faecalis in extracted human teeth. J Endod 2011, 37, 856-859.
32. Poggio C, Arciola CR, Dagna A i wsp. Photoactivated disinfection (PAD) in endodontics: an in vitro microbiological evaluation. Int J Artif Organs 2011, 34, 889-897.
33. Fimple JL, Fontana CR, Foschi F i wsp. Photodynamic treatment of endodontic polymicrobial infection in vitro. J Endod 2008, 34, 728-734.
34. Baptista A, Kato IT, Prates RA i wsp. Antimicrobial photodynamic therapy as a strategy to arrest enamel demineralization: a short-term study on incipient caries in a rat model. Photochem Photobiol 2012, 88, 584-589.
35. Mang TS, Tayal DP, Baier R. Photodynamic therapy as an alternative treatment for disinfection of bacteria in oral biofi lms. Lasers Surg Med 2012, 44, 588-596.
36. Marotti J, Tortamano P, Cai S i wsp. Decontamination of dental implant surfaces by means of photodynamic therapy. Lasers Med Sci 2013, 28, 303-309.
37. Subramani K, Wismeijer D. Decontamination of Titanium Implant Surface and Re-osseointegration to treat Peri-implantitis: A Literature Review. Int J Oral Maxillofac Implants 2012, 27, 1043-1054.
38. Bassetti M, Schär D, Wicki B i wsp. Anti-infective therapy of peri-implantitis with adjunctive local drug delivery or photodynamic therapy: 12-month outcomes of a randomized controlled clinical trial. Clin Oral Implants Res 2014, 25, 279-287.
39. de Visscher SA, Dijkstra PU, Tan IB, Roodenburg JL, Witjes MJ. mTHPC mediated photodynamic therapy (PDT) of squamous cell carcinoma in the head and neck: a systematic review. Oral Oncol 2013, 49, 192-210.
40. Green B, Cobb AR, Hopper C. Photodynamic therapy in the management of lesions of the head and neck. Br J Oral Maxillofac Surg 2013, 51, 283-287.
41. Piskorz J, Nowak M, Gośliński T. Terapeutyczne i diagnostyczne zastosowanie kwasu 5-aminolewulinowego. Farm Pol 2009, 65, 476-482.
42. Shafirstein G, Friedman A, Siegel E i wsp. Using 5-aminolevulinic acid and pulsed dye laser for photodynamic treatment of oral leukoplakia. Otolaryngol Head Neck Surg 2011, 137, 1117-1123.
43. Kawczyk-Krupka A, Waśkowska J, Raczkowska-Siostrzonek A i wsp. Comparison of cryotherapy and photodynamic therapy in treatment of oral leukoplakia. Photodiagnosis Photodyn Ther 2012, 9, 148-155.
44. Schweitzer VG, Somers ML. PHOTOFRIN-mediated photodynamic therapy for treatment of early stage (Tis-T2N0M0) SqCCa of oral cavity and oropharynx. Lasers Surg Med 2010, 42, 1-8.
45. Rigual NR, Thankappan K, Cooper M i wsp. Photodynamic therapy for head and neck dysplasia and cancer. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2009, 135, 784-788.
46. de Visscher SA, Melchers LJ, Dijkstra PU, Karakullukcu B, Tan IB, Hopper C, Roodenburg JL, Witjes MJ. mTHPC-mediated photodynamic therapy of early stage oral squamous cel carcinoma: a comparison to surgical treatment. Ann Surg Oncol 2013, 20, 3076-3082.
47. Aghahosseini F, Arbabi-Kalati F, Fashtami LA i wsp. Methylene blue-mediated photodynamic therapy: a possible alternative treatment for oral lichen planus. Lasers Surg Med 2006, 38, 33-38.
48. Sadaksharam J, Nayaki KP, Selvam NP. Treatment of oral lichen planus with methylene blue mediated photodynamic therapy – a clinical study. Photodermatol Photoimmunol Photomed 2012, 28, 97-101.
49. Kvaal S, Angell-Petersen E, Warloe T. Photodynamic treatment of oral lichen planus. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol 2013, 115, 62-70.
50. Sobaniec S, Bernaczyk P, Pietruski J i wsp. Clinical assessment of the effi cacy of photodynamic therapy in the treatment of oral lichen planus. Lasers Med Sci 2013, 28, 311-316.
51. Paz-Cristobal MP, Royo D, Rezusta A i wsp. Photodynamic fungicidal effi cacy of hypericin and dimethyl methylene blue against azole-resistant Candida albicans strains. Mycoses 2014, 57, 35-42.
52. Kato IT, Prates RA, Sabino CP i wsp. Antimicrobial photodynamic inactivation inhibits Candida albicans virulence factors and reduces in vivo pathogenicity. Antimicrob Agents Chemother 2013, 57, 445-451.
53. Dovigo L.N., Pavarina A.C, Mima E.G. i wsp.: Fungicidal eff ect of photodynamic therapy against fluconazole-resistant Candida albicans and Candida glabrata. Mycoses 2011, 54, 123-130.
54. Mima EG, Vergani CE, Machado AL i wsp. Comparison of Photodynamic Th erapy versus conventional antifungal therapy for the treatment of denture stomatitis: a randomized clinical trial. Clin Microbiol Infect 2012, 18, E380-388.
55. Scwingel AR, Barcessat AR, Núñez SC, Ribeiro MS. Antimicrobial photodynamic therapy in the treatment of oral candidiasis in HIV-infected patients. Photomed Laser Surg 2012, 30, 429-432.
56. Costa L, Faustino MA, Neves M.G, Cunha A, Almeida A. Photodynamic inactivation of mammalian viruses and bacteriophages. Viruses 2012, 4, 1034-1074.
57. Wang HW, Zhang LL, Miao F i wsp. Treatment of HPV infection-associated cervical condylomata acuminata with 5-aminolevulinic acid-mediated photodynamic therapy. Photochem Photobiol 2012, 88, 565-569.
58. Nobbe S, Trüeb RM, French LE, Hofb auer GF. Herpes simplex virus reactivation as a complication of photodynamic therapy. Photodermatol Photoimmunol Photomed 2011, 27
