ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
Zasady projektowania łączników protetycznych na śródkostnych wszczepach dentystycznych

Principles of designing prosthetic abutments on endosseous dental implants

Rafał Pawlak, Krzysztof Gronkiewicz

Streszczenie
Podczas wykonywania konstrukcji protetycznych opartych na wszczepach śródkostnych stajemy przed wyborem właściwego łącznika implantoprotetycznego. Łącznik stanowi fi lar dla odbudowy protetycznej i jest komponentem podśluzówkowym, integrującym wszczep śródkostny ze środowiskiem jamy ustnej. Ze względu na zastosowanie dzieli się łączniki na tymczasowe oraz docelowe, do konstrukcji ruchomych i stałych. Do uzupełnień stałych dzielą się na standardowe oraz indywidualne. Połączenie łącznika z implantem może być zewnętrzne lub wewnętrzne – cylindryczne lub stożkowe z zabezpieczeniem antyrotacyjnym. Standardowe systemy implantoprotetyczne oferują łączniki jedno- lub dwuczęściowe. W łącznikach dwuczęściowych niezależna śruba mocuje łącznik do implantu i może on być prosty lub kątowy. Łącznik jednoczęściowy jest jedynie łącznikiem prostym, w którym śruba wraz z częścią filarową stanowią monoblok. Łączniki standardowe są „indywidualizowane” przez technika przy użyciu frezarki. Kształtem, wysokością i rozmiarem dostosowywane są do warunków zwarciowych pacjenta. Łączniki indywidualne, projektowane i wykonywane w technologii CAD/CAM, umożliwiają uzyskanie optymalnego kształtu dziąsła oraz profi lu wyłaniania. Technologia wspomagania komputerowego CAD/CAM umożliwia wygenerowanie wirtualnego przestrzennego obrazu, ściśle dopasowanego do warunków występujących w jamie ustnej pacjenta.

Abstract
When making prosthetic structures based on intraosseous dental implants, one has to choose the right implant-prosthetic abutment. The abutment is a pillar for prosthetic restoration and a submucosal component that integrates the intraosseous implant with the oral cavity environment. Due to the application, they are divided into temporary and target fasteners, for mobile and permanent works, and for permanent works into standard and individual ones. The connection of the abutment with the implant can be external or internal – cylindrical or conical with anti-rotation protection. Standard implant prosthetic systems offer one-piece or two-piece abutments. In two-piece abutments, an independent screw secures the abutment to the implant and it can be straight or angular. The one-piece connector is only a straight connector in which the bolt together with the abutment form a monoblock. Standard fasteners are “individualized” by the technician using a milling machine. The shape, height and size are adjusted to the patient’s conditions. Individual abutments, designed and manufactured in CAD/CAM technology, enable the most optimal gingival shape and emergence profi le to be obtained. The CAD/CAM computer-aided technology enables the generation of a virtual three-dimensional object, closely matched to the conditions in the patient’s oral cavity.

Hasła indeksowe: łącznik standardowy, łącznik indywidualny, łącznik hybrydowy, łącznik kątowy, CAD/CAM, periimplantitis, platform switching

Key words: standard abutment, individual abutment, hybrid abutment, angular abutment, CAD/CAM, periimplantitis, switching platform

Piśmiennictwo
1. Wasiluk G, Chomik E, Bereznowski Z. Standardowe i indywidualne łączniki protetyczne w leczeniu implantoprotetycznym. Przegląd piśmiennictwa. Protet Stomatol. 2014; 64(6): 457-468.
2. Śpiewok M, Rój R, Iskrzycka K i wsp. Zastosowanie łączników standardowych i indywidualnych. Nowoczesny Technik Dentystyczny. 2018; 3: 51-56.
3. Cavallaro J Jr, Greenstein G. Angled implant abutments. A practical application of available knowledge. J Am Dent Assoc. 2011; 142(2): 150-158.
4. Wasiluk G, Chomik E, Pietruski JK. Dynamiczna kompresja jako metoda kształtowania profi lu wyłaniania dla łączników indywidualnych. E-Dentico. 2015; 4(56): 54-76.
5. Sutter F, Weber HP, Sorenson J. The new restorative concept of the ITI dental implant system. Design and engineering. Int J Period Restor Dent. 1993; 13: 409-431.
6. Mangano C, Mangano F, Piattelli A i wsp. Prospective clinical evaluation of 1920 Morse taper connection implants. Results after 4 years of functional loading. Clin Oral Implants Res. 2009; 20(3): 254-261.
7. Lewis S. Anterior single-tooth implant restorations. Int J Period Restor Dent. 1995; 15(1): 30-41.
8. Vigolo P, Majzoub Z, Cordioli G. Measurement of the dimensions and abutment rotational freedom of gold-machined 3i UCLA-type abutments in the as-received condition, after casting with a noble metal alloy and porcelain fi ring. J Prosthet Dent. 2000; 84(5): 548-553.
9. Pietruski JK, Pietruska MD, Kerstein RB I wsp. A novel technique of impression making of CAD-CAM custom abutments when fabricating multi-unit implant prostheses. J Implant Adv Clin Dent. 2013; 5: 21-32.
10. Zieliński R, Szewczyk M. Łączniki indywidualne w przypadku odbudowy pojedynczego braku zębowego – omówienie możliwych rozwiązań w zależności od warunków protetycznych. Nowoczesny Technik Dentystyczny. 2020; 4: 57-66.
11. Priest G. Virtual-designed and computer-milled implant abutments. J Oral Maxillofac Surg. 2005; 63(9 Suppl 2): 22-32.
12. Piosik A, Gajdus P, Hędzelek W. Zastosowanie łączników cyrkonowych w leczeniu implantoprotetycznym. Część I – przegląd piśmiennictwa. Protet Stomatol. 2013; 63(6): 459-465.
13. Kapos T, Ashy LM, Gallucci GO i wsp. Computer-aided design and computerassisted manufacturing in prosthetic implant dentistry. Int J Oral Maxillofac Implants. 2009; 24 Suppl: 110-117.
14. Bębenek K, Błaszczyk A, Kiryk J i wsp. Zastosowanie technologii CAD/CAM w stomatologii odtwórczej: przegląd piśmiennictwa. Inżynier i Fizyk Medyczny. 2016; 5(2): 99-104.
15. Gehrke P, Fischer C, Roland B i wsp. CAD/CAM w implantoprotetyce. Część 1: Przegląd możliwości systemu w wykonywaniu uzupełnień stałych. Quintes Perio Impl. 2011; 4: 300-311.
16. Harder S, Wolfrat S, Kern M. Pojedyncze uzupełnienia na implantach z indywidualnie frezowanymi łącznikami z tlenku cyrkonu. Postępowanie kliniczne i laboratoryjne. Quintes Perio Impl. 2011; 4: 278-311.
17. Kwiatkowski M. Zastosowanie łącznika hybrydowego w strefie estetycznej – opis przypadku. Nowoczesny Technik Dentystyczny. 2020; 1: 43-46.
18. Piosik A, Gajdus P, Niedźwiedzki T i wsp. Zastosowanie łączników cyrkonowych w leczeniu implantoprotetycznym. Część II – opis przypadków klinicznych. Protet Stomatol. 2016; 66(1): 33-40.
19. Drozd B, Krukowska J, Karasiński A i wsp. Opis zastosowania indywidualnie modelowanych łączników protetycznych według technologii firmy Nobel Biocare. Implantoprotetyka. 2003; 4: 12-15.
20. Weber HP, Kim DM, Ng MW i wsp. Peri-implant soft-tissue health surrounding cement and screw-retained implant restorations: A multicenter, 3-year prospective study. Clin Oral Implants Res. 2006;17: 375-379.
21. Sailer I, Mühlemann S, Zwahlen M i wsp. Cemented and screw-retained implant reconstructions: A systematic review of the survival and complication rates. Clin Oral Implants Res. 2012; 23(suppl 6):163-201.
22. Pietruska MD, Pietruski JK. Zastosowanie łączników indywidualnych wykonywanych w technologii CAD/CAM w implantoprotetyce. E-Dentico. 2012; 1(35): 8-18.
23. Perendyk J, Oksiński J. Algorytmy postępowania dla wykonywania indywidualnych rozwiązań protetycznych – część 1: łączniki indywidualne. Dental Tribune. 2014; 4: 18-24.
24. Linkievičius T. Zero bone loss – koncepcje implantoprotetyczne. Warszawa: Wydawnictwo Kwintesencja; 2020: 137-141, 199-211.
25. Bruna E, Fabianelli A, Pavolucci G. i wsp. Implantoprotetyka, zalety, przeciwwskazania, rozwiązania praktyczne. Wrocław: Edra Urban & Partner; 2017: 31-37, 79-83, 87.
26. Tang CL, Zhao SK, Huang C. Features and advances of Morse taper connection in oral implant. Chinese J Stom. 2017; 52(1): 59-62.
27. Lazzara RJ, Porter SS. Platform switching. A new concept in implant dentistry for controlling postrestorative crestal bone levels. Int J Perio Rest Dent. 2006; 26(1): 9-17.