Sterylizacja końcówek stomatologicznych

W jednym z ostatnich numerów Magazynu Stomatologicznego przeczytałam, że końcówki stomatologiczne (kątnice i prostnice) należy sterylizować po przyjęciu każdego pacjenta. Od lat wykonuję tylko ich dezynfekcję i, prawdę mówiąc, nie spotkałam się z opinią, że jest to bezwzględnie konieczne.

Sterylizacji w gabinecie stomatologicznym powinny być poddawane wszystkie narzędzia, które spowodowały naruszenie ciągłości tkanek pacjenta, czyli należące do strefy wysokiego ryzyka zagrożenia zakażeniem, a także instrumenty, które miały kontakt z nieuszkodzoną błoną śluzową jamy ustnej (narzędzia zanieczyszczone śliną lub krwią). Oznacza to, że tzw. końcówki stomatologiczne (kątnice i prostnice) powinny być poddane sterylizacji. Sterylizację można zlecić wyspecjalizowanej jednostce lub przeprowadzić samemu, w odpowiednim autoklawie. Urządzenie takie powinno być przystosowane do sterylizacji cyklu B (sterylizacja wszystkich narzędzi opakowanych i nieopakowanych, litych, wgłębionych i porowatych). W praktyce zdarza się, że w przypadku końcówek stomatologicznych zamiast sterylizacji stosuje się tzw. dezynfekcję wysokiego stopnia, usprawiedliwiając takie postępowanie szybszym zużywaniem się końcówek poddawanych sterylizacji. Jest to jednak mit krążący w środowisku stomatologicznym. Szybszemu niszczeniu ulegają tylko te końcówki, które są niewłaściwie konserwowane. Każdorazowo przed sterylizacją należy końcówkę oczyścić z widocznych zanieczyszczeń i zdezynfekować preparatem w sprayu, a następnie zakonserwować olejem serwisowym zgodnie z zaleceniem producenta. Wszystkie dostępne na rynku końcówki stomatologiczne są przystosowane do sterylizacji i muszą bezwzględnie przejść ten etap dekontaminacji po każdym pacjencie.


mgr Włodzimierz Dura

 

Strefy zagrożenia zakażeniem w gabinecie stomatologicznym wg klasyfikacji Spauldinga

 

Strefa ryzyka

Przykładowe wyposażenie

Dezynfekcja i sterylizacja

 

Strefa A – wysokiego ryzyka – sprzęt inwazyjny naruszający ciągłość tkanek i mający kontakt z ranami i naturalnie jałowymi jamami ciała wraz z błonami śluzowymi

kleszcze ekstrakcyjne, dźwignie, skalpele, końcówki unitu (kątnice, prostnice, turbiny), wiertła itp..

Strefa B – średniego ryzyka – sprzęt mający kontakt z nieuszkodzonymi błonami śluzowymi, sprzęt zanieczyszczony materiałami organicznymi, powierzchnie dotykowe (często dotykane przez personel i pacjentów) 

nakładacze, lusterka itp.

Dezynfekcja

 

Strefa C – niskiego ryzyka – sprzęt kontaktujący się ze zdrową skórą chorego 

powierzchnie aparatury, np. rtg, fotel stomatologiczny itp.

Strefa D – minimalnego ryzyka – powierzchnie i wyposażenie znajdujące się w otoczeniu pacjentów niemające bezpośredniego kontaktu z ranami, np. podłogi, ściany

podłogi, ściany, powierzchnie mebli, telefon, przełączniki itp.

 

 MS 7-8/2015