Ocena morfologii jam zębów ma podstawowe znaczenie dla przeprowadzenia prawidłowego leczenia endodontycznego. W pracy opisano przypadek leczenia kanałowego pierwszego zęba trzonowego szczęki z pięcioma kanałami korzeniowymi.

Evaluation of pulp cavity morphology is of fundamental significance in order to carry out correct endodontic treatment. The study describes a case of root canal treatment of the first maxillary molar with five root canals.

W pracy, na podstawie doświadczeń własnych autorów oraz doniesień piśmiennictwa krajowego i zagranicznego przedstawiono korzyści płynące z zastosowania skrzepów fibryny bogatopłytkowej (z ang. platelet rich-fibrin, PRF) jako biomateriału do wypełniania zębodołów poekstrakcyjnych w celu zapobiegania zanikowi kości wyrostka zębodołowego. Usunięcie zęba pociąga za sobą zmniejszenie szerokości i wysokości wyrostka zębodołowego, utratę otaczających tkanek miękkich oraz powstanie z czasem recesji dziąsłowych na zębach sąsiednich. Następstwa te, pojawiające się już po kilku tygodniach od usunięcia zęba, utrudniają lub uniemożliwiają leczenie implantologiczne lub też są powodem niezadowalających efektów leczenia protetycznego w zakresie estetyki biało-czerwonej.

Metoda wypełniania zębodołów skrzepem PRF bezpośrednio po ekstrakcji zęba, na podstawie doświadczeń własnych autorów, zajmuje niewiele więcej czasu niż standardowe postępowanie podczas ekstrakcji zęba. Jednak korzyści płynące z takiego postępowania są ogromne, dla pacjenta wiążą się one z niższymi kosztami, w związku z brakiem konieczności stosowania drogich technik augumentacji, mniejszymi dolegliwościami związanymi z gojeniem się ran po ekstrakcji zęba oraz większą ilością tkanek miękkich, a tym samym lepszym efektem w zakresie estetyki biało-czerwonej.
 

The study, based on the authors’ own experience and reports in national and foreign literature, describes the advantages resulting from the use of platelet-rich fibrin (PRF) as a biomaterial for filling post-extraction sockets with the aim of preventing the loss of alveolar bone. The removal of a tooth results in reduced width and height of the dental alveolus, loss of the surrounding soft tissue and sometimes dental recession arises in neighbouring teeth. These sequels that appear a few weeks after extraction, make difficult or make it impossible to treat with implants or are the cause of unsatisfactory prosthetic treatment from the point of view white-red aesthetics. The method of filling sockets with PRF clot immediately after tooth extraction, on the basis of the authors’ experience, does not take a lot more time than standard procedure during extraction. However, the advantages from such procedures are great; for the patient they are associated with lower costs as a result of not having to use expensive augmentation techniques, fewer problems with healing after extraction and a larger amount of soft tissue and at the same time better red-white aesthetic effects.

W pedodontycznej praktyce klinicznej urazy zębów stałych (szczególnie zębów siecznych) u młodych pacjentów występują dość często. Każdego roku ich liczba się zwiększa, co jest związane z rozwojem komunikacji i powszechnym uprawianiem sportów przez dzieci i młodzież. Sportowe ochraniacze jamy ustnej nie są często używane.

W pracy opisano modelowy sposób postępowania klinicznego w przypadku częściowego zwichnięcia zębów 31, 41 z towarzyszącym urazem zgryzowym u 8-letniego chłopca. Do urazu doszło w trakcie treningu sportowego. Nadwichnięte zęby 31, 41 zszynowano szyną z włókna polietylenowego. W celu uniknięcia urazu zgryzowego zębów siecznych, do czasu wykonania aparatu ortodontycznego podniesiono zwarcie na zębach 36 i 46. Następnego dnia, w celu rozkontaktowania zębów, zaopatrzono chłopca w górną płytkę Schwarza z płaszczyznami nagryzowymi w odcinkach bocznych. Po dwóch tygodniach szynę zdjęto. Pacjent pozostaje pod opieką ortodonty i zgłasza się na okresowe kontrole pedodontyczne. W pracy zwrócono uwagę na konieczność profilaktyki sportowych urazów zębów u młodych pacjentów.

In paedodontic clinical practice, trauma to permanent teeth (especially incisors) is quite a common occurrence in the young. Each year their their number is on the increase, this being associated the development of communication and the generalised playing of sport by children and youth. Sports mouthguards are not often used. The study describes a model method of clinical procedure in the case f partial subluxation of teeth 31, 41 in connection with occlusal trauma in an 8-year-old boy. The traumatic incident occurred during a sports training session. The subluxated teeth 31, 41 were splinted using a splint of polyethylene fibre. With the aim of avoiding a traumatic occlusion of the incisors up till the time of making an orthodontic appliance, The bite on teeth 36 and 46 was raised. The following day, with the aim of disoccluding the teeth, the boy was fitted with a Schwarz plate with occlusal bite planes on the posterior teeth. After two weeks the splint was removed. The patient remains under orthodontic care and attends for periodic paedodontic control visits. The study draws attention to the necessity of prevention of sports injuries to teeth in young patients.

Opisując dwa przypadki przetoki zewnątrzustnej, omówiono towarzyszące tej patologii problemy diagnostyczno-terapeutyczne oraz poddano analizie dostępne obecnie metody postępowania.

In describing two cases of extra-oral fistula, the diagnostic-therapeutic problems associated with this pathology are discussed, together with an analysis of the currently available methods of procedure.

Celem autorów pracy jest przedstawienie możliwości terapeutycznych wszczepu w postaci śruby bikortykalnej, stworzonego przez włoskiego lekarza profesora Dino Garbaccia. Materiał kliniczny stanowią trudne przypadki pacjentów – przede wszystkim z uwagi na niedobór i złą jakość tkanki kostnej. W przypadku ubytków kostnych w odcinku przednim szczęki trudność zabiegów implantacji była również związana z koniecznością zachowania odpowiedniej estetyki. W rehabilitacji pacjentów autorzy zastosowali dobrane adekwatnie do podłoża kostnego wszczepy minimalnie inwazyjne jako rozwiązanie alternatywne w stosunku do zabiegów przedimplantacyjnych.

The aim of the authors of the study was to describe the therapeutic possibilities of implants in the form of a bicortical screw designed by the Italian professor Dino Garbaccio. Clinical material consisted of difficult cases, above all from the point of view of insufficiency and poor quality of bone tissue. In the case of bony defects in the anterior segment of the maxilla, difficulty of implant procedure was also connected with the necessity of preserving the appropriate aesthetics. In the rehabilitation of patients, the authors used minimally invasive implants properly matched to the underlying bone, as an alternative solution to pre-implant procedures.

W pracy przedstawiono opisy przypadków leczenia pacjentów z brakami zębowymi, które stanowiły wskazanie do zastosowania protez kombinowanych. Charakterystyczną cechą takich uzupełnień są komponenty stałe i ruchome, wzbogacone o łączniki precyzyjne zapewniające wysoką estetykę i stabilność uzupełnienia na podłożu protetycznym.

The study describes cases of treatment of patients with missing teeth, in whom combined prostheses were indicated. The characteristic features of such appliances are permanent and movable elements, enhanced with precision attachments, ensuring high aesthetics and stability on the underlying support.

Metody oceny stomatologicznej mają szerokie zastosowanie w pośmiertnej identyfikacji ofiar przestępstw i katastrof masowych, ocenie wieku osobniczego denata czy analizie śladów ugryzień w celu wykrycia sprawcy. Praca ma na celu przybliżenie stosowanych w medycynie sądowej zasad i metod odontologii oraz zwrócenie uwagi lekarzom dentystom na duże znaczenie prawidłowo i rzetelnie prowadzonej dokumentacji pacjentów. Istnieje także konieczność ujednolicenia z tych względów międzynarodowej bazy danych stomatologicznych.

Methods of dental evaluation have wide application in post mortem identification of victims of crimes and mass disasters, evaluation of age of the deceased or analysis of bite marks with the aim of discovering the perpetrator. The study aims at getting acquainted with the dental principles and methods used in forensic medicine and to get dentists to pay attention to the great value of properly and accurately kept patient documentation. There also exists the necessity for standardization of these considerations with an international dental data base.

W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny rozwój zaawansowanych metod diagnostycznych, ukierunkowanych na wczesne wykrycie początkowych zmian próchnicowych. Diagnostyka radiologiczna podlega udoskonaleniu, wprowadza się coraz bardziej skomplikowane układy optyczne, a naukowcy wciąż informują o kolejnych innowacyjnych technologiach przyszłości.

W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące diagnostyki próchnicy wczesnej i dokonano przeglądu współczesnych metod diagnostycznych, z uwzględnieniem zarówno tych znanych i stosowanych z powodzeniem w gabinetach stomatologicznych, jak i opartych na zaawansowanych technologiach, które nadal pozostają w sferze badań doświadczalnych.
 

In recent years there has been observed a dynamic development in diagnostic methods that are directed at the early discovery of initial carious changes. Radiological diagnosis is subject to improvement, increasingly complicated optical equipment is being introduced and researchers are continually informing us about further technological innovations in the future. The study describes topics regarding the diagnosis of early caries and carries out a review of modern diagnostic methods, taking into account both those that are known and used successfully in dental offices as well as those based on advanced technologies that are still in the experimental stage.

W pracy, na podstawie doświadczeń własnych oraz doniesień innych autorów, przedstawiono metody usuwania wkładów koronowo-korzeniowych.

The study, based on the author’s own experience and on reports of others, describes methods of removing crown posts.

W periodontologii istnieją różne strategie oczyszczania powierzchni zębów ze złogów. Historycznie pierwszą była koncepcja skalingu wieloetapowego. Ostatnio coraz więcej przesłanek przemawia za skalingiem jednoetapowym, połączonym z dezynfekcją jamy ustnej. W zamyśle zwolenników tej metody jest zapobieżenie rekolonizacji tkanek przyzębia przez bakterie obecne na błonie śluzowej jamy ustnej. W pracy przedstawiono przegląd piśmiennictwa światowego omawiającego to zagadnienie.

In periodontology, there exist various strategies of cleaning deposits from tooth surfaces. Historically, the first concept was that of stages in scaling. Recently there have appeared more and more indications for one-stage scaling connected with disinfection of the oral cavity. The idea, according to the proponents of this method, is to prevent the recolonisation of tissues by bacteria present on the mucous membrane of the oral cavity. This study presents a review of the world literature about this subject.

W ostatnim dziesięcioleciu zaobserwowano znaczny wzrost liczby pacjentów cierpiących na zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia, takie jak dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych lub bruksizm. Często pacjenci ci odczuwają dodatkowo bóle w innych okolicach ciała – uchu, skroniach, kręgosłupie szyjnym i obręczy barkowej, ale także w rejonie kręgosłupa piersiowego, lędźwiowego i krzyżowego. W poddanym analizie piśmiennictwie jest coraz więcej doniesień potwierdzających, że istnieją zależności między bólem kręgosłupa a dysfunkcjami narządu żucia i że nieprawidłowości funkcji stawów skroniowo-żuchwowych mogą powodować zaburzenia w obrębie innych, często oddalonych od siebie części ciała. Na takie wnioski pozwala dokładna analiza relacji leczonych pacjentów oraz obserwacja pozytywnych wyników zastosowanej terapii dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia.

During the last decade there has been noticed a significant increase in the number of patients suffering from functional disturbances in the locomotory system of the chewing apparatus, such as TMJ dysfunction or bruxism. These patients frequently have additional pain in other regions of the body – the ear, the temples, cervical spine and shoulders, and in the thoracic, lumbar and sacral regions. In the literature that was analysed there are more and more reports confirming that there exists a dependence between pain of the spinal column and dysfunctions of the chewing apparatus and that improper function of the TMJ may cause disturbances in other regions, often far apart from each other in the body. Careful analysis of these relationships in treated patients allows for such conclusions. There is an observation of positive results with the therapy used.

W artykule przedstawiono kliniczne i laboratoryjne wykonanie mostu kompozytowego opartego na wkładach koronowych.

The article describes clinical and laboratory stages of composite bridge construction supported on crown posts.

Ostre zakażenia zębopochodne stanowią jeden z istotnych problemów w stomatologii, gdyż nieleczone prowadzą do groźnych powikłań ogólnych, a w konsekwencji nawet do śmierci. Najczęściej występują pod postacią ropnia lub ropowicy.

W pracy dokonano analizy przypadków 102 chorych leczonych z powodu ostrych stanów zapalnych tkanek miękkich w Klinice Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach w 2009 roku. Z dokumentacji lekarskiej wynika, iż bezpośrednią przyczyną ostrych stanów zapalnych tkanek miękkich były zęby z miazgą w stanie rozpadu zgorzelinowego. Istotną rolę w rozwoju zakażenia odgrywało postępowanie terapeutyczne lekarza pierwszego kontaktu.

Hasła indeksowe:zakażenie zębopochodne, ropień

Acute infections of dental origin are one of the significant problems in dentistry, because, if untreated, they lead to serious generalised complications and, as a consequence, even to death. They most commonly occur in the form of an abscess or phlegmon. The study involved an analysis of the consecutive series of 102 cases treated for acute inflammatory conditions of the soft tissues at the Department of Cranio-Maxillfacial Surgery, Silesian Medical University of Katowice in the year 2009. It appears from the medical documentation that the direct cause of acute inflammatory conditions of the soft tissues were teeth with septic gangrene of the pulp. A significant role in the development of the infection was played by the treatment procedures carried out by the doctor of first contact.

Celem pracy było przedstawienie leczenia zespołowego pacjenta z rozległą zmianą o charakterze osteolizy w odcinku przednim żuchwy. Zmiana pozostawała bezobjawowa przez lata. W wywiadzie pacjent podał, że przed laty doznał urazu. Zaplanowano i przeprowadzono kompleksowe leczenie specjalistyczne: periodontologiczne, protetyczne, endodontyczne i chirurgiczne. Zęby 33-43 zakwalifikowano do leczenia endodontycznego przed planowanym leczeniem chirurgicznym. Po usunięciu miękkich i twardych złogów nazębnych wyrównano płaszczyznę zwarcia (szlifowanie selektywne) i wykonano tymczasowe protezy w zgryzie konstrukcyjnym. Następnie przystąpiono do leczenia endodontycznego z wykorzystaniem mikroskopu operacyjnego. Leczenie było trudne i kilkuetapowe ze względu na stan kliniczny zębów (obliteracje, resorpcja wewnętrzna z perforacją, skomplikowana anatomia systemu korzeniowego). Po udrożnieniu i chemo-mechanicznym opracowaniu kanałów, zgodnie z zasadami techniki crown-down, wypełniono je gutaperką termoplastyczną metodą kondensacji pionowej. Do zamknięcia perforacji użyto cementu MTA (Mineral Trioxide Aggregate). Po zakończeniu leczenia endodontycznego usunięto chirurgicznie zmianę osteolityczną oraz wykonano wypełnienia wsteczne kanałów korzeniowych z użyciem cementu MTA. Podczas obserwacji 12-miesięcznej stwierdzono kliniczne objawy procesu wygojenia się kości, udokumentowane zdjęciami rentgenowskimi. Zęby pozostały bezobjawowe. Leczenie uznano za pomyślne.

Hasła indeksowe:osteoliza, resorpcja, system korzeniowy, narzędzia niklowo-tytanowe, gutaperka termoplastyczna

The aim of the study was to describe multi-disciplinary treatment of a patient with widespread osteolytic-type changes in the anterior segment of the mandible. The changes remained symptom free for years. In the history the patient claimed that they were the result of injury. Complex specialist treatment was planned and carried out: periodontal, prosthetic, endodontic and surgical. Teeth 33-43 were qualified for endodontic treatment before the planned surgery. After the removal of soft and hard deposits on the teeth the occlusal plane was levelled out (selective grinding) and temporary prostheses were constructed for the reconstructed bite. Next, endodontics was carried out using an operating microscope. The treatment was difficult and had a number of stages due to the clinical condition of the teeth (obliteration, internal resorption with perforation, complicated anatomy of the root canal system). After chemo-mechanical instrumentation of the canals in accordance with the principles of the crown-down technique, root filling was carried out with thermoplastic gutta percha using the vertical condensation method. The perforation was closed using MTA (Mineral Trioxide Aggregate) cement. After endodontic treatment the osteolytic changes were removed surgically and retrograde filling was carried out of the root canals using MTA cement. Over a twelve month observation period there were found to be signs of bone healing, documented with radiographs. The teeth remained symptom free. The treatment was judged to be a success.

Celem pracy była ocena wpływu warstwy mazistej na szczelność wypełnień kanałów korzeniowych wykonanych z użyciem uszczelniacza GuttaFlow.

Do badania posłużyło 38 jednokanałowych zębów ludzkich, które podzielono na 2 grupy po 19 zębów w każdej. W grupie I pozostawiono warstwę mazistą, w grupie II zaś ją usunięto. Po 3 zęby z każdej grupy rozpołowiono i oceniono skuteczność usunięcia warstwy mazistej w SEM. Kanały pozostałych 32 zębów wypełniono ostatecznie gutaperką i uszczelniaczem GuttaFlow, a następnie zanurzono wierzchołki ich korzeni w 0,5% roztworze fuksyny zasadowej. Po 24 godzinach zęby przecięto wzdłużnie i oceniono stopień penetracji barwnika w głąb kanałów. Obserwacje w SEM wykazały obecność warstwy mazistej w grupie I i jej brak w grupie II. Porównanie głębokości penetracji barwnika ujawniło istotną różnicę między grupą zębów, w której nie usuwano warstwy mazistej (3,13 mm), a grupą zębów z usuniętą warstwą mazistą (0,63 mm).

Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, iż warstwa mazista ma niekorzystny wpływ na szczelność wypełnień kanałów korzeniowych wykonanych z użyciem uszczelniacza GuttaFlow, co wskazuje na potrzebę jej usuwania w przypadku stosowania tego uszczelniacza do zamknięcia światła kanału.

The aim of the study was to evaluate the influence of the smear layer on the seal of root canal fillings carried out using GuttaFlow sealer. The study made use of 38 single rooted human teeth that were divided into two groups, nineteen in each group. In group I the smear layer was left and in group II it was removed. Three teeth from each group were cut in two and the effectiveness of smear layer removal was evaluated with the SEM. The canals of the remaining 32 teeth were filled using guttapercha with GuttaFlow sealer and the root apices were then submerged in an 0.5 % solution of basic fuchsin. After 24 hours the teeth were sectioned longitudinally and the extent of penetration of the dye into the canals was evaluated. Observation under the SEM showed the presence of smear layer in group I and its absence in group II. Comparison of the extent of penetration of the dye showed a significant difference between the groups of teeth; where the smear layer was not removed (3.13 mm), where it was removed (0.63 mm). On the basis of the results it was found that the smear layer has an unfavourable influence on the seal of root canal fillings carried out using GuttaFlow sealer, which indicates the need to remove it in the event of using this sealer for obturating the lumen of the canal.

Nerwiak osłonkowy jest niezłośliwym nowotworem rozwijającym się z komórek Schwanna. Autorzy przedstawiają rzadki przypadek kliniczny nerwiaka osłonkowego języka, o niespotykanych rozmiarach, u 34- letniego mężczyzny. Opisano etiopatogenezę guza, budowę histologiczną, objawy i metody leczenia.

Neurinoma is a non-malignant neoplasm that develops from Schwann cells. The authors describe a rare clinical case of schwannoma of the tongue of unparalleled dimensions in a 34-year old male. A description is given of the aetiopathology of the neoplasm, its histological structure, and its symptoms together with treatment methods.

Grupę 59 pacjentów poddano ocenie stopnia zrozumienia i zapamiętania zaleceń lekarskich po ekstrakcjach zębów. Zbadano poziom lęku związanego z zabiegiem stomatologicznym (ang. dental anxiety), przypuszczając, że może mieć on wpływ na zapamiętanie tych zaleceń. Autorzy zaproponowali pisemną informację dla pacjentów po ekstrakcjach zębów.

A group of 59 patients was evaluated for the level of understanding and remembering of the instructions given by the dentist after extraction of teeth. The level of dental anxiety was examined, with the assumption that it may have an influence on the remembering of this advice. The authors suggested written information for patients after tooth extraction.