Streszczenie
W leczeniu protetycznym stosuje się uzupełnienia stałe lub ruchome, które podczas żucia, mowy, parafunkcji i wykonywania pozostałych czynności narządu żucia będą funkcjonowały w zgodzie z pracą mięśni i stawów skroniowo-żuchwowych. Projekt uzupełnienia protetycznego powinien uwzględniać między innymi typ kontaktów zwarciowych. Po raz pierwszy koncepcje okluzji zastosowano przy planowaniu protez całkowitych. Dotyczyły one okluzji wybalansowanej, zakładającej obecność obustronnych kontaktów zębów podczas ruchów ekscentrycznych żuchwy w celu uzyskania optymalnej stabilizacji protez. Wraz z rozwojem stomatologii koncepcje okluzji rozwijano, tak aby spełniały wymagania stawiane podczas wykonywania różnego typu protez ruchomych oraz uzupełnień stałych, włącznie z implantologicznymi.

Abstract
Fixed or removable restorations are made in the prosthetic treatment to function during chewing, speaking, parafunctions and other activities of the organ of mastication in the cooperation with the work of muscles and the temporomandibular joints. The prosthetic restorations project includes, among others, the type of occlusal contacts. The concepts of occlusion applied during the complete dentures design for the first time. They related to balanced occlusion, assuming that there are bilateral contacts of teeth during the eccentric movements of the mandible in order to obtain optimal stability of dentures. Along with the development of the dentistry the concepts of occlusion developed to meet the requirements set during the creation of the various types of removable dentures and fixed restorations, including implantology.

Hasła indeksowe: okluzja, artykulacja, rehabilitacja protetyczna

Key words: occlusion, articulation, prosthetic rehabilitation

PIŚMIENNICTWO
1. Okeson J.P.: Leczenie dysfunkcji narządu żucia i zaburzeń zwarcia. Wyd. Czelej Sp. z o.o., Lublin 2005.
2. Majewski S.: Współczesna protetyka stomatologiczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014.
3. Mierzwińska-Nastalska E.: Diagnostyka układu ruchowego narządu żucia. Zasady rekonstrukcji zwarcia. Med Tour Press International Sp. z o.o., 2016.
4. Majewski S., Majewski P.: Okluzja jako kluczowy problem w implantologii dentystycznej. Implantoprotetyka, 2009, X, 4, 37, 4-10.
5. Angle E.H.: Classification of malocclusion. Dent. Cosmos, 1899, 41, 248-26.
6. Oltramari P.V. i wsp.: Importance of occlusion aspects in the completion of orthodontic treatment. Braz. Dent. J., 2007, 18, 1, 78-82.
7. Hassan R., Rahimah A.K.: Occlusion, malocclusion and method of measurements – an overview. Arch. Orofac. Sci., 2007, 2, 3-9.
8. Fala V. i wsp.: Directed rehabilitation of patients with signs of tooth wear. Rom. J. Oral Rehab., 2015, 7, 1, 15-27.
9. McCollum B.B., Stuart C.E.: A research report. Scientific Press, South Pasadena 1955.
10. Stuart C.E., Golden I.B.: The history of gnathology. C.E. Stuart Gnathological Instruments, Ventura 1981, 15.
11. D’Amico A.: Canine teeth-normal functional relation of the natural teeth of man. J. South. California. Dent. Assoc., 1958, 26, 6-23, 49-60, 127-142, 175-182, 194-208, 239-241.
12. Stuart C.E., Stallard H.: Principles involved in restoring occlusion of the natural teeth. J. Prosthet. Dent., 1960, 10, 304-313.
13. Tiwari B. i wsp.: Occlusal concepts in full mouth rehabilitation: an overview. J. Indian. Prosthodont. Soc., 2014, 14, 4, 344-451.
14. Pokorny P.H., Wiens J.P., Litvak H.: Occlusion for fixed prosthodontics: A historical perspective of the gnathological influence. J. Prosthet. Dent., 2004, 99, 4, 299-313.
15. Andrews L.F.: The keys to normal occlusion. Am. J. Orthod., 1972, 62, 296-309.
16. Schuyler C.H.: Freedom in centric. Dent. Clin. North. Am., 1969, 13, 681-686.
17. Jayne D.: A deprogrammer for occlusal analysis and simplified accurate case mounting. J. Cosmetic Dent., 2006, 21, 4, 96-102.
18. Orthlieb J.D. i wsp.: Myostabilized centric relation. J. Stomat. Occ. Med., 2011, 4, 3, 87-94.
19. Rangarajan V. i wsp.: Concepts of occlusion in prosthodontics: A literature review, part I. J. Ind. Prosthodont. Soc., 2015, 15, 3, 200-205.
20. Gysi A.: Masticating efficiency in natural and artificial teeth. Dent. Digest, 1915, 21, 74-78.
21. Rangarajan V. i wsp.: Concepts of occlusion in prosthodontics: A literature review, part II. J. Ind. Prosthodont. Soc., 2016, 16, 1, 8-14.
22. Luckerath W.: Koncepcje w implantoprotetyce. Rozdział w podręczniku: Majewski S.: Implantologia. Urban & Partner, Wrocław 2004, 311-3.
23. Chen Y.Y., Kuan Ch.L., Wang Y.B.: Implant occlusion: biomechanical considerations for implant-supported prostheses. J. Dent. Sci., 2008, 3, 2, 65-74.
24. Yuan J.Ch.Ch., Sukotjo S.: Occlusion for implant-supported fixed dental prostheses in partially edentulous patients: a literature review and current concepts. J. Periodontal. Implant. Sci., 2013, 43, 51-57.
25. Sheridan R.A.: The role of occlusion in implant therapy. A comprehensive updated review. Implant Dentistry, 2016, 25, 6, 829-838.
26. Misch C.E.: Dental Implant Prosthetics. Mosby, 2014.