prof. zw. dr hab. n. med. Zofia Knychalska-Karwan
Choroby błony śluzowej jamy ustnej należą obecnie do dość częstych schorzeń jamy ustnej. Podobieństwo obrazów klinicznych różnych jednostek chorobowych sprawia niejednokrotnie trudności rozpoznawcze. Dopiero przeprowadzenie badań dodatkowych umożliwia postawienie prawidłowego rozpoznania. Znacznym podobieństwem obrazu klinicznego odznaczają się np. liszaj płaski i leukoplakia. Kilka pierwszych rycin obrazuje te jednostki chorobowe, pozostałe przedstawiają inne, dowolnie wybrane spośród licznych schorzeń jamy ustnej.
Choroby błony śluzowej jamy ustnej należą obecnie do dość częstych schorzeń jamy ustnej. Podobieństwo obrazów klinicznych różnych jednostek chorobowych sprawia niejednokrotnie trudności rozpoznawcze. Dopiero przeprowadzenie badań dodatkowych umożliwia postawienie prawidłowego rozpoznania. Znacznym podobieństwem obrazu klinicznego odznaczają się np. liszaj płaski i leukoplakia. Kilka pierwszych rycin obrazuje te jednostki chorobowe, pozostałe przedstawiają inne, dowolnie wybrane spośród licznych schorzeń jamy ustnej.
Ryc. 1. Leukoplakia. Schorzenie przednowotworowe. Etiopatogeneza jest głównie związana z czynnikami zewnątrzustrojowymi, urazami, paleniem papierosów, nadużywaniem alkoholu itp.
Ryc. 2. Liszaj płaski. Schorzenie o podłożu immunologicznym. Dużą rolę odgrywają ponadto pobudliwość nerwowa, stres. Niekiedy ma związek z chorobami systemowymi.
Ryc. 3. Leukoplakia – postać homogenna. Wykwity w postaci szarobiałych plam. Najczęstsze umiejscowienie: błona śluzowa policzków (od kąta ust), język. Leczenie zmian zachowawcze.
Ryc. 3. Leukoplakia – postać homogenna. Wykwity w postaci szarobiałych plam. Najczęstsze umiejscowienie: błona śluzowa policzków (od kąta ust), język. Leczenie zmian zachowawcze.
Ryc. 4. Liszaj płaski. Forma prosta. Perłowobiałe grudki przybierające formy siateczkowate, koronkowe, obrączkowate, linijne. Częste umiejscowienie na błonie śluzowej policzków, w okolicy naprzeciw zębów trzonowych.
Ryc. 5. Leukoplakia – postać niehomogenna. Ekspansja wykwitów, ich pogrubienie, nawarstwienia, rozrosty, nadżerki. Leczenie zmian chirurgiczne.
Ryc. 5. Leukoplakia – postać niehomogenna. Ekspansja wykwitów, ich pogrubienie, nawarstwienia, rozrosty, nadżerki. Leczenie zmian chirurgiczne.
Ryc. 6. Liszaj płaski – postać nadżerkowa. Przewlekłe utrzymywanie się zmian. Leczenie długotrwałe. Brak specyficznej terapii zmian liszaja płaskiego.
Ryc. 7. Pęcherzyca. Ciężka choroba systemowa o podłożu immunologicznym. Częste występowanie zmian pierwotnych w jamie ustnej. Są to pęcherze śródnabłonkowe, które szybko przekształcają się w nadżerki. Schorzenie oporne na leczenie.
Ryc. 8. Zespół Melkerssona-Rosenthala. Znamienna triada objawów: zapalenie ziarniniakowe warg, jednostronne porażenie nerwu twarzowego, pobruzdowanie języka. Prawdopodobna etiologia alergiczno-toksyczna. Rola wenątrzustrojowych ognisk bakteryjnych. Częste nawroty.
Ryc. 9. Kątowe zapalenie warg. Zakażenie gronkowcowo-paciorkowcowo-grzybicze. Zaczerwienie, pęknięcia, nadżerki. Czynniki predysponujące to, między innymi, użytkowanie uzupełnień protetycznych, obniżenie wysokości zwarciowo-zgryzowej.
Ryc. 10. Owrzodzenie neurotroficzne. Powierzchnia pokryta perłowobiałym nalotem, mało bolesna, goi się bez pozostawienia blizn. Powstaje w okresie zaburzenia czucia, np. po znieczuleniu przewodowym, na które nakłada się uraz podczas aktu żucia.
Ryc. 11. Tłuszczak. Nowotwór niezłośliwy. Rozwija się głównie w obrębie tkanek miękkich. Gładka powierzchnia, zabarwienie żółtawe, spoistość miękka.
Ryc. 12. Grzybica języka. Główną przyczyną jest gatunek Candida albicans, choć biorą też udział i inne szczepy. Zmiany koloru białego (charakter ostry) lub czerwonego (przewlekłe). Leki przeciwgrzybicze.
Zdjęcie: Fotolia.com
Zdjęcie: Fotolia.com
